Co to jest guz szyi?
Guz szyi to nieprawidłowa struktura w okolicy szyi, która może być wyczuwalna lub widoczna.
Na szyi znajdują się trójkąty anatomiczne, które pomagają określić lokalizację zmiany.
Czym jest spowodowany guz szyi?
Etiologia różnego rodzaju guzów szyi może być bardzo zróżnicowana: mogą być one wrodzone, wynikać z stanu zapalnego lub być efektem procesu nowotworowego. W przypadku dzieci większość guzów szyi ma podłoże wrodzone lub zapalne, a nawet u pacjentów do 40. roku życia istnieje duże prawdopodobieństwo wystąpienia zmian nowotworowych. Powyżej 40. roku życia, zwłaszcza u osób palących, guz na szyi najpierw wymaga wykluczenia tła nowotworowego. Nawet u dzieci z gładkim, zwartym guzem, pozbawionym objawów stanu zapalnego, pierwszeństwo należy dać wykluczeniu przyczyny nowotworowej.
Jakich badań wymaga guz szyi?
Dokładne wywiady dotyczące pojawienia się guza oraz towarzyszących dolegliwości są kluczowe i często wystarczające do postawienia diagnozy. Jeżeli na ich podstawie możliwe jest ustalenie rozpoznania, dalsza diagnostyka nie jest konieczna. W ten sposób można rozpoznać na przykład wrodzone torbiele czy zapalenie węzłów chłonnych. W pozostałych przypadkach badanie ukierunkowuje dalsze postępowanie diagnostyczne.
Badanie ultrasonograficzne (USG) pozwala na określenie charakteru guza (np. czy jest to guz lity, torbiel czy guz zawierający płyn) oraz na obserwację zmian w węzłach chłonnych (np. zapalne czy nowotworowe).
Przyczyny guzów szyi | |
---|---|
wrodzone | torbiele boczne szyi, torbiele przewodu tarczowo-językowego, torbiele skórzaste, malformacje limfatyczne, malformacje naczyniowe |
zapalne | zmiany zapalne węzłów chłonnych w przebiegu chorób wirusowych i bakteryjnych, ropowice szyi i dna jamy ustnej, zmieniona zapalnie ślinianka podżuchwowa, choro... |
nowotworowe | nowotwory łagodne: tłuszczaki i kaszaki, guzy wywodzące się z tkanki nerwowej, potworniaki, nowotwory złośliwe: ziarnica złośliwa, chłoniaki nieziarnicze, powiększenie węzłów chłonnych w przebiegu białaczki, neurofibrosarcoma lub złośliwy nerwiak osłonkowy, neuroblastoma, mięsaki, przerzuty nowotworowe do węzłów chłonnych: u dzieci rak nosogardła lub tarczycy, u dorosłych również rak krtani, części ustnej gardła, jamy ustnej, gardła dolnego |
Inne | fibromatoza szyi (kręcz szyi), torbiel zewnętrzna kieszonki krtaniowej, żabka nurkująca, wole tarczycy |
Istotne dane z wywiadu |
---|
Wiek pacjenta, czas utrzymywania się guzów i zmiany ich wielkości, okoliczności poprzedzające, obecność objawów przemawiających za zmianami zapalnymi oraz inne dolegliwości |
Różnicowanie etiologii guza szyi w zależności od lokalizacji | ||
---|---|---|
Lokalizacja | Etiologia | Cechy charakterystyczne |
Przy guzach zlokalizowanych w okolicy nadobojczykowej zaleca się badanie radiologiczne klatki piersiowej, ponieważ mogą mieć charakter nowotworowy.
Diagnostyka laboratoryjna jest uzależniona od podejrzewanej przyczyny, może obejmować morfologię, badanie CRP, badania serologiczne oraz wymaz z gardła. Konieczna może być również tomografia komputerowa oraz rezonans magnetyczny w przypadku rozległych lub głęboko położonych zmian.
Biopsja cienkoigłowa pod kontrolą USG jest często wykorzystywana u dorosłych pacjentów w celu pobrania materiału do dalszej analizy cytologicznej lub bakteriologicznej. W przypadku podejrzenia nowotworu złośliwego konieczne jest chirurgiczne pobranie węzła chłonnego do badania histopatologicznego.
Co należy zrobić w przypadku pojawienia się objawu?
Gdy zmiana na szyi znajduje się w okolicach podżuchwowych i jest powiązana z obecnym bądź przeszłym stanem zapalnym gardła lub jamy ustnej, bądź występuje w przebiegu choroby zakaźnej, leczenie pierwotnej choroby jest wystarczające. W pozostałych przypadkach konieczna jest specjalistyczna diagnostyka.