1
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Nolicin, 400 mg, tabletki powlekane
2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
1 tabletka powlekana zawiera 400 mg norfloksacyny (Norfloxacinum).
Substancja pomocnicza o znanym działaniu
- barwnik azowy 12000 FDC Yellow No. 6 (E 110): 0,5 mg/tabletkę
- sód
Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
Tabletka powlekana
Tabletki powlekane są pomarańczowe, okrągłe, lekko wypukłe, z linią podziału z jednej strony.
Linia podziału na tabletce ułatwia tylko jej przełamanie w celu łatwiejszego połknięcia, a nie podział
na równe dawki.
4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
4.1 Wskazania do stosowania
Produkt leczniczy Nolicin stosuje się w leczeniu następujących zakażeń wywołanych przez
drobnoustroje wrażliwe na norfloksacynę:
- Niepowikłane ostre zapalenie pęcherza moczowego
W niepowikłanym ostrym zapaleniu pęcherza moczowego produkt Nolicin należy stosować tylko
wtedy, gdy użycie innych leków przeciwbakteryjnych powszechnie zalecanych do leczenia tych
zakażeń uzna się za niewłaściwe.
- Powikłane zakażenia układu moczowego (z wyjątkiem powikłanego odmiedniczkowego zapalenia
nerek)
- Bakteryjne zapalenie gruczołu krokowego.
Należy sprawdzić, jeżeli jest to możliwe, wrażliwość na norfloksacynę drobnoustroju wywołującego
zakażenie. Jednakże terapię norfloksacyną można rozpocząć jeszcze przed otrzymaniem wyników
testu wrażliwości.
Należy uwzględnić oficjalne wytyczne dotyczące właściwego stosowania leków przeciwbakteryjnych.
4.2 Dawkowanie i sposób podawania
Dawkowanie
Należy sprawdzić, jeżeli jest to możliwe, wrażliwość na norfloksacynę drobnoustroju wywołującego
chorobę. Jednakże terapię norfloksacyną można rozpocząć jeszcze przed otrzymaniem wyników testu
wrażliwości.
Wskazania Dawkowanie Czas trwania leczenia
2
Niepowikłane ostre zapalenie pęcherza
moczowego
400 mg dwa razy
na dobę 3 dni
Powikłane zakażenia układu moczowego (z
wyjątkiem powikłanego odmiedniczkowego
zapalenia nerek)
400 mg dwa razy
na dobę 7 do 10 dni
Bakteryjne zapalenie gruczołu krokowego* 400 mg dwa razy
na dobę do 12 tygodni
* jeżeli w ciągu pierwszych 4 tygodni leczenie przyniosło odpowiedni efekt terapeutyczny, można
zmniejszyć dawkę produktu leczniczego Nolicin.
Dzieci i młodzież
Produktu leczniczego Nolicin nie stosować u dzieci i młodzieży w okresie wzrostu i rozwoju (patrz
punkt 4.3).
Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek
Norfloksacyna może być stosowana u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek. U pacjentów z
klirensem kreatyniny mniejszym niż 30 ml/min/1,73 m2
, niewymagających hemodializy, średni okres
półtrwania norfloksacyny w surowicy wynosił w przybliżeniu 8 godzin. Badania kliniczne wykazały,
że średni okres półtrwania norfloksacyny u pacjentów z klirensem kreatyniny mniejszym niż
10 ml/min/1,73 m2 był taki sam jak u pacjentów z klirensem kreatyniny 10-30 ml/min/1,73 m2
. W
związku z tym w tej grupie pacjentów zalecana dawka norfloksacyny wynosi 400 mg raz na dobę. Po
podaniu norfloksacyny w tej dawce, stężenie w tkankach i płynach ustrojowych przekracza wartości
MIC (najmniejsze stężenie leku hamujące wzrost drobnoustrojów), określone dla większości
drobnoustrojów wrażliwych na tę substancję czynną.
Pacjenci w podeszłym wieku
Badania farmakokinetyczne nie wykazały znaczących zmian w farmakokinetyce norfloksacyny u
pacjentów w podeszłym wieku w porównaniu do pacjentów młodszych, z wyjątkiem nieznacznego
wydłużenia średniego okresu półtrwania. U pacjentów z wydolnymi nerkami norfloksacyna jest
dobrze tolerowana i nie ma konieczności modyfikacji dawki.
Sposób podawania
Tabletki należy połykać, popijając szklanką wody przynajmniej 1 godzinę przed lub 2 godziny po
posiłku lub po przyjęciu pokarmu mlecznego.
W ciągu 2 godzin od zażycia norfloksacyny nie należy przyjmować preparatów wielowitaminowych,
suplementów minerałów (np. żelaza, cynku, glinu lub magnezu), leków zobojętniających sok
żołądkowy zawierających magnez lub glin, sukralfatu lub dydanozyny.
4.3 Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na norfloksacynę lub na którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną w punkcie
6.1, lub na inne leki z grupy chinolonów.
Norfloksacyny nie należy podawać dzieciom i młodzieży w okresie wzrostu i rozwoju.
Nie należy stosować norfloksacyny u kobiet w ciąży i karmiących piersią.
Nie należy stosować norfloksacyny u pacjentów z zapaleniem ścięgna w wywiadzie i (lub) zerwaniem
ścięgna związanym z podawaniem fluorochinolonu (patrz punkty 4.4 i 4.8).
4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
Należy unikać stosowania norfloksacyny u pacjentów, u których w przeszłości podczas stosowania
produktów zawierających chinolony lub fluorochinolony występowały ciężkie działania niepożądane
(patrz punkt 4.8). Leczenie tych pacjentów norfloksacyną należy rozpoczynać tylko w przypadku
braku alternatywnych metod leczenia i po dokładnej ocenie stosunku korzyści do ryzyka (patrz
również punkt 4.3).
3
Reakcje nadwrażliwości
Sporadycznie, po podaniu początkowej dawki, norfloksacyna może powodować ciężkie, potencjalnie
śmiertelne reakcje nadwrażliwości (reakcje anafilaktyczne i anafilaktoidalne) (patrz punkt 4.8).
W przypadku wystąpienia takich reakcji należy zalecić pacjentom natychmiastowe przerwanie
leczenia i skontaktować się z lekarzem lub lekarzem pogotowia, który podejmie odpowiednie
działania w nagłych wypadkach.
Stosowanie u pacjentów z epilepsją i innymi zaburzeniami OUN
U pacjentów z zaburzeniami czynności ośrodkowego układu nerwowego (zwłaszcza z padaczką i
innymi stanami, mogącymi wywoływać drgawki), produkt leczniczy Nolicin należy podawać
ostrożnie. W rzadkich przypadkach zgłaszano drgawki u pacjentów otrzymujących norfloksacynę. W
przypadku drgawek konwulsyjnych należy przerwać leczenie norfloksacyną.
Norfloksacyna może prowadzić do zaostrzenia i nasilenia objawów u pacjentów ze znanymi lub
podejrzewanymi zaburzeniami psychicznymi, omamami i (lub) dezorientacją.
Długotrwałe, zaburzające sprawność i potencjalnie nieodwracalne ciężkie działania niepożądane
U pacjentów otrzymujących chinolony i fluorochinolony, niezależnie od ich wieku i istniejących
wcześniej czynników ryzyka, zgłaszano bardzo rzadkie przypadki długotrwałych (utrzymujących się
przez miesiące lub lata), zaburzających sprawność i potencjalnie nieodwracalnych ciężkich działań
niepożądanych leku, wpływających na różne, czasami liczne układy organizmu (mięśniowoszkieletowy, nerwowy, psychiczny i zmysły). Po wystąpieniu pierwszych objawów przedmiotowych
lub podmiotowych jakiegokolwiek ciężkiego działania niepożądanego należy niezwłocznie przerwać
stosowanie norfloksacyny, a pacjentom należy zalecić skontaktowanie się z lekarzem prowadzącym w
celu uzyskania porady.
Neuropatia obwodowa
U pacjentów otrzymujących chinolony i fluorochinolony zgłaszano przypadki polineuropatii
czuciowej i czuciowo-ruchowej, powodującej parestezje, niedoczulicę, zaburzenia czucia lub
osłabienie. Pacjentom leczonym norfloksacyną należy doradzić, aby przed kontynuacją leczenia
poinformowali lekarza, jeżeli pojawią się u nich objawy neuropatii, takie jak: ból, pieczenie,
mrowienie, zdrętwienie lub osłabienie, aby zapobiec rozwojowi potencjalnie nieodwracalnej choroby
(patrz punkt 4.8).
Rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego
W przypadku wystąpienia ciężkiej i długotrwałej biegunki w trakcie lub po leczeniu norfloksacyną lub
innymi chinolonami należy wziąć pod uwagę możliwość wystąpienia rzekomobłoniastego zapalenia
jelita grubego (zagrażające życiu, mogące zakończyć się zgonem). W tym przypadku należy
niezwłocznie przerwać podawanie norfloksacyny i wdrożyć odpowiednie leczenie (np. wankomycyna,
4x 250 mg, drogą doustną). Leki hamujące perystaltykę jelit są przeciwwskazane.
Cholestatyczne zapalenie wątroby
Często zgłaszane jest cholestatyczne zapalenie wątroby w czasie stosowania norfloksacyny (patrz
punkt 4.8). Jeśli wystąpią objawy przedmiotowe i podmiotowe choroby wątroby, takie jak anoreksja,
żółtaczka, ciemne zabarwienie moczu, świąd lub tkliwość brzucha, należy zalecić pacjentom
przerwanie leczenia i skontaktowanie się z lekarzem.
Nadwrażliwość na światło
Wykazano, że norfloksacyna, podobnie jak i inne chinolony, wywołuje reakcje o typie
fotonadwrażliwości. W czasie leczenia pacjent powinien unikać nadmiernego wystawienia na
działanie światła słonecznego lub promieniowania ultrafioletowego. Jeśli wystąpią objawy
nadwrażliwości na światło, należy przerwać leczenie.
Zaburzenia widzenia
Jeśli w trakcie przyjmowania produktu leczniczego Nolicin pogorszy się wzrok lub wystąpią inne
zaburzenia widzenia, należy niezwłocznie skonsultować się z okulistą.
4
Krystaluria
W przypadku przedłużonego leczenia należy monitorować występowanie krystalurii. Oczekuje się, że
krystaluria nie wystąpi w normalnych warunkach przy schemacie dawkowania 400 mg dwa razy na
dobę, ale jako środek ostrożności nie należy przekraczać dziennej zalecanej dawki.
Należy dbać o prawidłowe nawodnienie pacjenta.
Stosowanie w zaburzeniach czynności nerek
U pacjentów z ciężką niewydolnością nerek należy dokładnie rozważyć stosunek ryzyka do korzyści
stosowania norfloksacyny (patrz punkt 4.2). U pacjentów z niewydolnością nerek należy odpowiednio
zmniejszyć dawkę norfloksacyny, ponieważ norfloksacyna jest głównie wydalana przez nerki.
Zapalenie ścięgna i zerwanie ścięgna
Zapalenie ścięgna i zerwanie ścięgna (zwłaszcza, ale nie tylko, ścięgna Achillesa), czasami
obustronne, może wystąpić już w ciągu 48 godzin po rozpoczęciu leczenia chinolonami i
fluorochinolonami, a ich występowanie zgłaszano nawet do kilku miesięcy po zakończeniu leczenia.
Ryzyko zapalenia ścięgna i zerwania ścięgna jest większe u starszych pacjentów, pacjentów z
zaburzeniami czynności nerek, pacjentów po przeszczepie narządu miąższowego oraz pacjentów
leczonych jednocześnie kortykosteroidami. Z tego powodu należy unikać jednoczesnego stosowania
kortykosteroidów.
Po wystąpieniu pierwszych objawów zapalenia ścięgna (np. bolesny obrzęk, stan zapalny) należy
przerwać leczenie norfloksacyną i rozważyć alternatywne leczenie. Chorą kończynę (chore kończyny)
należy odpowiednio leczyć (np. unieruchomienie). Jeśli wystąpią objawy choroby ścięgien, nie należy
stosować kortykosteroidów.
Rozwarstwienie aorty i tętniak oraz niedomykalność zastawki serca
Badania epidemiologiczne wskazują, że stosowanie fluorochinolonów może zwiększać ryzyko
wystąpienia tętniaka i rozwarstwienia aorty, zwłaszcza u osób starszych, oraz niedomykalności
zastawki aortalnej i mitralnej. U pacjentów przyjmujących fluorochinolony zgłaszano przypadki
tętniaka i rozwarstwienia aorty, często powikłane pęknięciem (w tym przypadki śmiertelne), a także
przypadki niedomykalności zastawek serca (patrz punkt 4.8).
Dlatego fluorochinolony należy stosować wyłącznie po dokładnej ocenie stosunku korzyści do ryzyka
oraz po rozważeniu innych opcji terapeutycznych u pacjentów z dodatnim wywiadem rodzinnym w
kierunku tętniaka albo wrodzonej choroby zastawki serca lub u pacjentów z wcześniej
zdiagnozowanym tętniakiem aorty i (lub) rozwarstwieniem aorty albo chorobą zastawki serca lub w
przypadku
- występowania innych czynników predysponujących do wystąpienia zarówno tętniaka i
rozwarstwienia aorty, jak i niedomykalności zastawki serca oraz narażonych na ich wystąpienie
(np. zaburzenia tkanki łącznej, takie jak zespół Marfana lub zespół Ehlersa-Danlosa, zespół
Turnera, choroba Behceta, nadciśnienie tętnicze, reumatoidalne zapalenie stawów) lub
dodatkowo
- występowania innych czynników ryzyka lub stanów predysponujących do wystąpienia tętniaka
i rozwarstwienia aorty (np. zapalenie tętnic Takayasu lub olbrzymiokomórkowe zapalenie
tętnic, rozpoznana miażdżyca czy zespół Sjögrena), lub dodatkowo
- występowania innych czynników ryzyka lub stanów predysponujących do wystąpienia
niedomykalności zastawki serca (np. infekcyjne zapalenie wsierdzia).
Ryzyko wystąpienia tętniaka i rozwarstwienia aorty oraz ich pęknięcia może być także wyższe u
pacjentów leczonych jednocześnie układowymi kortykosteroidami.
Pacjentów należy poinformować o konieczności niezwłocznego skontaktowania się z lekarzem na
oddziale ratunkowym w przypadku nagłego wystąpienia bólu brzucha, klatki piersiowej lub pleców.
Pacjentów należy poinformować o konieczności niezwłocznego zwrócenia się po pomoc medyczną w
przypadku ostrych duszności, pojawienia się kołatania serca lub obrzęku jamy brzusznej czy kończyn
dolnych.
Dysglikemia
5
Jak podczas stosowania wszystkich chinolonów, opisywano zaburzenia stężenia glukozy we krwi, w
tym zarówno hipoglikemię, jak i hiperglikemię (patrz punkt 4.8), zwykle u chorych na cukrzycę
poddawanych jednocześnie leczeniu doustnym lekiem hipoglikemizującym (np. glibenklamidem) albo
insuliną. Opisywano przypadki śpiączki hipoglikemicznej. U chorych na cukrzycę zaleca się uważne
monitorowanie stężenia glukozy we krwi.
Stosowanie u pacjentów z miastenią
Chinolony, w tym również norfloksacyna, mogą spowodować nasilenie objawów miastenii
(Myasthenia gravis), co może wywołać zagrażającą życiu niewydolność mięśni oddechowych. Należy
podjąć odpowiednie środki przeciwdziałania niewydolności oddechowej przy wystąpieniu
jakichkolwiek jej oznak. Produkt leczniczy Nolicin należy podawać ostrożnie u pacjentów z miastenią
(patrz punkt 4.8).
Niedobór G6PD (dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej)
U pacjentów z niedoborem dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej, zarówno w postaci utajonej, jaki i
czynnej, przyjmujących chinolony, w tym norfloksacynę, bardzo rzadko odnotowywano
występowanie reakcji hemolitycznych (patrz punkt 4.8).
Zaburzenia serca
Należy zachować ostrożność podczas stosowania fluorochinolonów, w tym norfloksacyny,
u pacjentów, u których występuje czynnik ryzyka wydłużenia odstępu QT, np. u pacjentów:
- z wrodzonym zespołem długiego odstępu QT;
- jednocześnie stosujących leki wpływające na wydłużenie odstępu QT (np. leki przeciwarytmiczne
klasy IA i III, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, makrolidy, leki przeciwpsychotyczne);
- z zaburzoną równowagą elektrolitową (np. hipokaliemia, hipomagnezemia);
- z chorobami serca (np. niewydolność serca, zawał serca, bradykardia).
Pacjenci w podeszłym wieku oraz kobiety mogą być bardziej wrażliwi na leki wydłużające odstęp QT.
W związku z tym należy zachować ostrożność stosując fluorochinolony, w tym norfloksacynę, w
powyższej populacji.
(Patrz punkt 4.2 Pacjenci w podeszłym wieku, punkt 4.5, punkt 4.8, punkt 4.9).
Ten produkt leczniczy zawiera substancję pomocniczą barwnik azowy 12000 FDC Yellow No. 6
(E 110), który może powodować reakcje alergiczne.
Produkt leczniczy zawiera mniej niż 1 mmol (23 mg) sodu na dawkę, to znaczy produkt uznaje się za
„wolny od sodu”.
4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Chinolony, w tym również norfloksacyna, są inhibitorami enzymu CYP1A2, przez co może dojść do
interakcji z innymi lekami metabolizowanymi przez ten enzym.
Probenecyd nie wpływa na stężenie norfloksacyny w surowicy, zmniejsza natomiast jej wydalanie z
moczem.
Jednoczesne podawanie norfloksacyny i teofiliny może prowadzić do nadmiernego zwiększenia
stężenia teofiliny w surowicy krwi i wystąpienia jej działań niepożądanych. Jeśli równoczesne
stosowanie tych leków jest konieczne, należy uważnie kontrolować stężenie teofiliny w surowicy
i odpowiednio zmniejszyć jej dawkę.
Podczas jednoczesnego stosowania norfloksacyny i cyklosporyny stężenie cyklosporyny wzrasta.
Dlatego należy kontrolować stężenie cyklosporyny w surowicy i odpowiednio dostosować jej dawkę,
jeśli stosuje się razem oba leki.
Jednoczesne przyjmowanie norfloksacyny i doustnych leków przeciwzakrzepowych (warfaryna lub jej
pochodne) może wzmagać działanie leków przeciwzakrzepowych. Jeśli niezbędne jest równoczesne
6
podawanie obu leków, należy kontrolować czas protrombinowy lub wykonać inne odpowiednie
badania krzepliwości krwi.
Dydanozyny nie należy podawać jednocześnie z norfloksacyną ani w ciągu dwóch godzin przed lub
po podaniu norfloksacyny, ponieważ wpływa ona na jej wchłanianie i powoduje obniżenie poziomu
norfloksacyny w surowicy i moczu.
Wykazano, że metabolizm kofeiny jest hamowany przez chinolony, a także przez norfloksacynę.
Może to spowodować opóźnione wydalanie z organizmu kofeiny i wydłużony okres półtrwania w
osoczu. Podczas leczenia norfloksacyną należy w miarę możliwości unikać spożywania leków
zawierających kofeinę (np. niektórych środków przeciwbólowych).
Mleko i jogurt (płynne produkty mleczne) zmniejszają wchłanianie produktu leczniczego Nolicin.
Produkt leczniczy Nolicin należy przyjmować godzinę przed lub dwie godziny po mlecznym posiłku.
Preparatów wielowitaminowych, suplementów minerałów (np. żelaza, cynku, glinu lub magnezu),
leków zobojętniających sok żołądkowy zawierających magnez lub glin, sukralfatu lub dydanozyny,
nie należy przyjmować jednocześnie lub w ciągu 2 godzin od zażycia norfloksacyny, ponieważ mogą
one wpływać na wchłanianie norfloksacyny, zmniejszając jej stężenie w surowicy krwi i w moczu.
Przy jednoczesnym zażywaniu chinolonów i kortykosteroidów może wzrastać ryzyko wystąpienia
zapalenia lub naderwania ścięgien.
Jednoczesne stosowanie norfloksacyny i glibenklamidu (pochodna sulfonylomocznika) nasila
działanie hipoglikemizujące glibenklamidu. Dlatego podczas jednoczesnego stosowania należy
kontrolować stężenie glukozy we krwi.
Niektóre leki z grupy chinolonów, w tym norfloksacyna, mogą wpływać na metabolizm kofeiny, co
może prowadzić do zmniejszenia klirensu kofeiny i wydłużenia jej okresu półtrwania w surowicy.
Przy jednoczesnym zażywaniu z nitrofurantoiną działanie obu leków ulega osłabieniu.
Badania na zwierzętach wykazały, że chinolony w skojarzeniu z fenbufenem mogą wywoływać
drgawki. Dlatego też należy unikać jednoczesnego podawania norfloksacyny i fenbufenu.
Podczas jednoczesnego podawania niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) i chinolonów, w
tym norfloksacyny, może zwiększyć się ryzyko stymulacji układu nerwowego oraz wystąpienia
napadów drgawek. Dlatego u pacjentów otrzymujących NLPZ należy zachować ostrożność podczas
jednoczesnego podawania produktu leczniczego Nolicin.
Leki powodujące wydłużenie odstępu QT
Norfloksacynę, podobnie jak inne fluorochinolony, należy stosować z zachowaniem ostrożności u
pacjentów przyjmujących leki wydłużające odstęp QT (np. leki przeciwarytmiczne klasy IA i III,
trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, makrolidy, leki przeciwpsychotyczne) (patrz punkty 4.4
i 4.9).
4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Ciąża
Bezpieczeństwo stosowania norfloksacyny w czasie ciąży nie zostało zbadane. Jednakże badania na
zwierzętach wykazały, że norfloksacyna, podobnie jak i inne chinolony, powoduje uszkodzenie tkanki
chrzęstnej u niedojrzałych osobników. Z tego względu nie należy stosować produktu leczniczego
Nolicin w okresie ciąży.
Po zastosowaniu dużych dawek leku u ciężarnych samic królików obserwowano toksyczne działanie
norfloksacyny na płód, wtórne do toksycznego działania norfloksacyny na matkę.
Karmienie piersią
7
Nie wiadomo, czy norfloksacyna przenika do mleka ludzkiego, dlatego też nie należy stosować
produktu leczniczego Nolicin w okresie karmienia piersią.
Płodność
Badania na zwierzętach nie wykazały działania teratogennego lub mutagennego norfloksacyny. U
makaków obserwowano wczesne poronienia bez występowania działania teratogennego. Znaczenie
tych badań dla ludzi nie jest jasne.
Brak danych dotyczących wpływu norfloksacyny na płodność człowieka.
4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
Produkt leczniczy Nolicin wywiera umiarkowany wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów
mechanicznych i obsługiwania urządzeń w ruchu. Produkt leczniczy Nolicin może czasami
powodować wystąpienie działań niepożądanych (ból głowy, zawroty głowy), które mogą zmniejszać
zdolność szybkiego reagowania, szczególnie jeśli pacjent pije jednocześnie napoje alkoholowe.
4.8 Działania niepożądane
Częstość występowania działań niepożądanych wymienionych poniżej określono następująco:
bardzo często (≥1/10)
często (≥1/100 do <1/10)
niezbyt często (≥1/1 000 do <1/100)
rzadko (≥1/10 000 do <1/1 000)
bardzo rzadko (<1/10 000)
częstość nieznana (nie może być określona na podstawie dostępnych danych).
Klasyfikacja
układów i
narządów
Bardzo
często Często Niezbyt często Rzadko Bardzo
rzadko
Częstość
nieznana
Zaburzenia
krwi i układu
chłonnego
eozynofilia i
leukopenia,
neutropenia,
małopłytkowość,
wydłużenie czasu
protrombinowego
niedokrwistość
hemolityczna*
Zaburzenia
układu
immunologicz
-nego
reakcje
alergiczne
(pokrzywka,
wysypka,
świąd,
anafilaksja)
Zaburzenia
metabolizmu i
odżywiania
śpiączka
hipoglikemiczna (patrz
punkt 4.4)
Zaburzenia
psychiczne***
zmiany
nastroju,
dezorientacja,
lęk (uczucie
lęku), omamy,
depresja,
nerwowość,
drażliwość,
euforia,
dezorientacja,
zaburzenia
8
psychiczne i
reakcje
psychotyczne
Zaburzenia
układu
nerwowego***
ból głowy,
zawroty głowy zmęczenie
parestezje,
bezsenność,
polineuropatia,
w tym zespół
Guillain-Barré,
drgawki
Zaburzenia
oka***
zaburzenia
widzenia,
zwiększone
łzawienie
Zaburzenia
ucha i
błędnika***
szum w uszach
Zaburzenia
serca****
tachykardia,
arytmia
komorowa i
zaburzenia
typu torsade
de pointes
(notowane
przeważnie u
pacjentów z
czynnikami
ryzyka
wydłużenia
odstępu QT),
wydłużenie
odstępu QT
w zapisie
EKG (patrz
punkt 4.4 i
4.9)
Zaburzenia
naczyniowe****
zapalenie
naczyń
(wybroczyny i
krwotoczne
pęcherze lub
grudki)
Zaburzenia
żołądka i jelit
bóle brzucha i
skurcze, zgaga,
nudności,
biegunka
wymioty,
anoreksja,
rzekomobłoniaste
zapalenie
okrężnicy,
zapalenie
trzustki
Zaburzenia
wątroby i
dróg
żółciowych
cholestatyczne
zapalenie
wątroby,
zapalenie
wątroby
żółtaczka
9
Zaburzenia
skóry i tkanki
podskórnej
wysypka
reakcje skórne,
złuszczające
zapalenie
skóry,
toksyczna
nekroliza
naskórka
(zespół
Lyella),
pęcherzowy
rumień
wieloposta
-
ciowy (zespół
Stevensa
-
Johnsona),
nadwrażliwość
na światło**,
świąd,
pokrzywka,
obrzęk
naczynio
-
ruchowy
Zaburzenia
mięśniowo
-
szkieletowe i
tkanki
łącznej***
zapalenie
ścięgien,
zapalenie
pochewki
ścięgnistej,
bóle mięśni i
(lub) stawów,
zapalenie
stawów
częściowe lub
całkowite
zerwanie
ścięgien
(np.
ścięgna
Achillesa)
,
szczególnie w
połączeniu z
innymi
szkodliwymi
czynnikami,
zaostrzenie
objawów
miastenii
Zaburzenia
nerek i dróg
moczowych
krystaluria
śródmiąższo
-
we zapalenie
nerek
Zaburzenia
układu
rozrodczego i
piersi
kandydoza
pochwy
Zaburzenia
ogólne i stany
w miejscu
podania***
znużenie
Badania
diagnostyczne
zwiększone
stężenie mocznika
i kreatyniny w
surowicy,
zwiększona
aktywność
aminotransferaz,
fosfatazy
zasadowej,
10
dehydrogenazy
mleczanowej
(LDH),
zmniejszona
wartość
hematokrytu
* Czasami związana z niedoborem dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej.
** Nadwrażliwość na światło obserwowano u pacjentów intensywnie eksponowanych na światło
słoneczne lub ultrafioletowe podczas leczenia pochodnymi chinolonu (reakcje fototoksyczne,
fotouczulenie z pęcherzami, zaczerwienieniem, obrzękiem i przebarwieniami, patrz punkt 4.4).
*** W związku ze stosowaniem chinolonów i fluorochinolonów, w niektórych przypadkach
niezależnie od istniejących wcześniej czynników ryzyka, zgłaszano bardzo rzadkie przypadki
długotrwałych (utrzymujących się przez miesiące lub lata), zaburzających sprawność i potencjalnie
nieodwracalnych ciężkich działań niepożądanych leku, wpływających na różne, czasami liczne
układy i narządy oraz zmysły (w tym takie działania, jak zapalenie ścięgien, zerwanie ścięgna, ból
stawów, ból kończyn, zaburzenia chodu, neuropatie związane z parestezjami, depresja, zmęczenie,
zaburzenia pamięci, zaburzenia snu i zaburzenia słuchu, wzroku, smaku i węchu) (patrz punkt 4.4).
**** U pacjentów przyjmujących fluorochinolony zgłaszano przypadki tętniaka i rozwarstwienia
aorty, często powikłane pęknięciem (w tym przypadki śmiertelne), a także przypadki
niedomykalności zastawek serca (patrz punkt 4.4).
Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych
Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działań
niepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowania
produktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszać
wszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem Departamentu Monitorowania
Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych,
Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych
Al. Jerozolimskie 181C, 02-222 Warszawa
Tel.: + 48 22 49 21 301
Faks: + 48 22 49 21 309
Strona internetowa: https://smz.ezdrowie.gov.pl
Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.
4.9 Przedawkowanie
Objawy
Zbyt duże dawki norfloksacyny mogą przede wszystkim wywoływać nudności, wymioty, biegunkę,
a w cięższych przypadkach również zawroty głowy, uczucie zmęczenia, dezorientację i drgawki.
Leczenie
Jeśli pacjent zażył zbyt dużą liczbę tabletek, należy (w razie konieczności) zastosować leczenie
objawowe. Należy monitorować zapis EKG, gdyż może wystąpić wydłużenie odstępu QT. Bardzo
ważne jest dobre nawodnienie pacjenta, w celu utrzymania odpowiedniej diurezy.
5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE
5.1 Właściwości farmakodynamiczne
Grupa farmakoterapeutyczna: leki przeciwbakteryjne do stosowania ogólnego; fluorochinolony, kod
ATC: J01MA06.
Mechanizm działania
Mechanizm działania norfloksacyny polega na hamowaniu syntezy DNA komórki bakteryjnej.
Głównym mechanizmem jest hamowanie aktywności enzymu gyrazy DNA (topoizomerazy II).
11
Wyniki dotychczasowych badań wskazują na to, że gyraza rozszczepia łańcuch DNA, a następnie
tworzy się kompleks złożony z rozszczepionego łańcucha DNA, chinolonu i gyrazy. Powstały
kompleks uniemożliwia replikację łańcucha DNA i zmienia jego ukształtowanie przestrzenne. Tak
zmienione DNA nie może już wypełniać swoich normalnych funkcji. W kolejnej fazie DNA zostaje
rozłożony na mniejsze fragmenty. Działanie przeciwbakteryjne chinolonów jest bardziej związane z
tworzeniem kompleksów, niż z prostym hamowaniem aktywności gyrazy.
Norfloksacyna działa bakteriobójczo na tlenowe bakterie Gram-dodatnie i Gram-ujemne. Atom fluoru
w pozycji 6 w cząsteczce norfloksacyny zapewnia zwiększoną skuteczność działania na bakterie
Gram-ujemne, natomiast fragment pirerazynowy w pozycji 7 warunkuje skuteczność działania na
bakterie z rodzaju Pseudomonas.
Stężenia graniczne (według NCCLS – National Committee for Clinical Laboratory Standards)
Aby rozróżnić szczepy drobnoustrojów wrażliwych (S) od szczepów opornych (R) na norfloksacynę
przyjmuje się następujące wartości MIC (najmniejsze stężenie leku hamujące wzrost bakterii): S ≤4
g/ml, R ≥16 g g/ml.
Dla Neisseria gonorrhoeae wartość graniczna MIC nie została określona.
Wrażliwość
Częstość występowania oporności niektórych gatunków drobnoustrojów może zmieniać się w
zależności od rejonu geograficznego i czasu. Dlatego też, zwłaszcza podczas leczenia ciężkich
zakażeń, należy brać pod uwagę lokalne dane dotyczące występowania oporności.
Wymienione w tabeli poniżej dane wskazują jedynie w przybliżeniu prawdopodobieństwo, czy dany
mikroorganizm będzie, czy też nie będzie wrażliwy na norfloksacynę.
Drobnoustroje
Prewalencja oporności
(zakres)
[Unia Europejska]
WRAŻLIWE
Tlenowe bakterie Gram-dodatnie
Bacillus cereus
Enterococcus faecalis 13 do 64%
Streptococcus grupy B
Staphylococcus koagulazo-ujemne 0 do 80%
Staphylococcus aureus (tylko szczepy wrażliwe na metycylinę) 0 do 20%
Staphylococcus epidermidis (tylko szczepy wrażliwe na
metycylinę)
7 do 22%
Staphylococcus saprophyticus (tylko szczepy wrażliwe na
metycylinę)
0 do 17%
Streptococcus agalactiae 0 do 67%
Streptococcus grupy zieleniących
Tlenowe bakterie Gram-ujemne
Aeromonas hydrophilia 0 do 33%
Campylobacter fetus subsp. jejuni
Citrobacter koseri (dawniej Citrobacter diversus) 0%
Citrobacter freundii 0 do 33%
Edwardsiella tarda
Enterobacter aerogenes 0 do 67%
Enterobacter agglomerans
Enterobacter cloacae 0 do 36%
Enterotoxigenic Escherichia coli
Escherichia coli 0 do 75%
Hafnia alvei 0%
12
Haemophilus ducreyi
Haemophilus influenzae
Klebsiella oxytoca 0 do 27%
Klebsiella pneumoniae 0 do 13%
Morganella morganii 0 do 53%
Neisseria gonorrhoeae*
Plesiomonas shigelloides
Proteus mirabilis 0 do 33%
Proteus vulgaris 0 do 7%
Providencia rettgeri 0 do 33%
Providencia stuartii 0 do 100%
Pseudomonas aeruginosa 0 do 47%
Pseudomonas cepacia
Pseudomonas fluorescens
Pseudomonas stutzeri
Salmonella spp. 0 do 8%
Salmonella typhi
Serratia marcescens 0 do 27%
Shigella spp. 0 do 17%
Shigella boydii
Shigella dysenteriae
Shigella flexneri
Shigella sonnei
Vibrio cholerae
Vibrio parahaemolyticus
Yersinia enterocolitica
Inne
Flavobacterium spp.
Ureaplasma urealyticum
OPORNE
Tlenowe bakterie Gram-dodatnie
Enterococcus spp. (inne niż E. faecalis )
Szczepy oporne na metycylinę: Staphylococcus aureus
Szczepy oporne na metycylinę: Staphylococcus epidermidis
Tlenowe bakterie Gram-ujemne
Acinetobacter spp.
Acinetobacter baumannii 0 do 93%
Beztlenowe bakterie Gram-dodatnie
Actinomyces spp.
Clostridium spp. (inne niż C. perfringens)
Beztlenowe bakterie Gram-ujemne
Bacteroides spp.
Fusobacterium spp.
* stężenie graniczne nieokreślone
Mechanizm powstawania oporności
Oporność na chinolony, w tym również na norfloksacynę, jest głównie wynikiem mutacji genów
kodujących bakteryjną gyrazę DNA i topoizomerazę IV. Ponadto, mechanizm oporności może
obejmować mutacje białek błon komórkowych, co zmienia przepuszczalność błon komórkowych,
prowadząc do czynnego usuwania leku na zewnątrz komórki drobnoustroju (ang. efflux pumps).
Oporność krzyżowa nie występuje między norfloksacyną a innymi lekami przeciwbakteryjnymi o
odmiennej strukturze chemicznej, takimi jak: penicylina, cefalosporyny, tetracykliny, makrolidy,
aminoglikozydy i sulfonamidy, 2,4-diaminopirymidyny lub ich połączenia (np. ko-trimoksazol).
13
Możliwa jest oporność krzyżowa między norfloksacyną i innymi fluorochinolonami. Szczepy oporne
na kwas nalidyksowy i kwas pipemidowy są wrażliwe na norfloksacynę.
5.2 Właściwości farmakokinetyczne
Wchłanianie
Po podaniu doustnym norfloksacyna dobrze się wchłania z przewodu pokarmowego. U zdrowych
ochotników po doustnym podaniu osiągała maksymalne stężenia w osoczu w ciągu 1 do 2 godzin.
Wchłanianie z przewodu pokarmowego nie jest całkowite i wynosi 30 do 40% dawki doustnej.
Stężenie stacjonarne osiąga w ciągu dwóch dni.
Dystrybucja
Około 15% norfloksacyny wiąże się z białkami osocza. Niewielki stopień wiązania z białkami
umożliwia jej dobre i szybkie przenikanie do tkanek i płynów ustrojowych.
W tabeli poniżej podano średnie stężenia norfloksacyny w różnych tkankach i płynach ustrojowych po
1 do 4 godzin po podaniu doustnym w dawce 2 razy po 400 mg (jeśli nie zaznaczono inaczej).
Tkanka lub płyn Średnie stężenie
Miąższ nerek 7,3 μg/g
Gruczoł krokowy 2,5 μg/g
Ściana pęcherza moczowego 3,0 μg/g
Nasienie 2,7 μg/ml
Jądra 1,6 μg/g
Macica (szyjka) 3,0 μg/g
Jajowód 1,9 μg/g
Pochwa 4,3 μg/g
Żółć 6,9 μg/ml (po dawce 2 × 200 mg)
Po doustnym podaniu w dawce 50 mg/kg mc. norfloksacyna przenika przez barierę łożyska i osiąga w
tkankach płodu stężenia, które odpowiadają w przybliżeniu 10% stężenia występującego w surowicy
matki.
Po dawce 400 mg norfloksacyny dwa razy na dobę, stężenia w nerkach wynoszą od 3,9 μg/g do 16,2
μg/g i znacznie przekraczają stężenia we krwi (100- do 300-krotnie). Stężenia maksymalne w moczu
po dawce 400 mg pojawiają się po dwóch godzinach i wynoszą około 478 μg/ml; stężenia w gruczole
krokowym (0,7 do 4,7 μg/g) są mniejsze niż w moczu, jednak większe niż we krwi. W żółci i
przewodzie żółciowym wspólnym stężenia norfloksacyny wynoszą, odpowiednio, 0,15 do 4,5 μg/g i
0,4 do 4 μg/g i przewyższają stężenia we krwi 3- do 7-krotnie. Norfloksacyna osiąga również duże
stężenia w wątrobie.
Stężenia w pochwie i macicy po jednorazowym podaniu dawki 400 mg są 1- do 2-krotnie większe od
stężeń we krwi. Stężenia w plwocinie, migdałkach, jajowodzie i ścianie pęcherzyka żółciowego są
podobne lub nieznacznie mniejsze od stężeń we krwi.
Maksymalne stężenia norfloksacyny w moczu są około 100-krotnie większe od MIC90 dla większości
drobnoustrojów wywołujących zakażenia układu moczowego. Podobnie również stężenia w kale
znacznie przewyższają wartości MIC90 dla licznych patogennych drobnoustrojów jelitowych.
Metabolizm
W organizmie zwierząt laboratoryjnych i człowieka norfloksacyna jest metabolizowana tylko w
ograniczonym zakresie. Norfloksacyna jest w 80% wydalana w postaci niezmienionej. Metabolizm
norfloksacyny przebiega w wątrobie, przy końcowym atomie azotu w pierścieniu piperazynowym.
Głównym metabolitem norfloksacyny jest okso-pochodna. Inne metabolity, takie jak amino-, acetylo-,
formylo- i 2-aminoetyloaminowe pochodne pierścienia chinolonowego, pojawiają się u ludzi w
mniejszej ilości.
Eliminacja
Norfloksacyna jest wydalana z organizmu z moczem, żółcią i kałem. Biologiczny okres półtrwania
wynosi 3 do 4 godzin. W ciągu 24 godzin po doustnym podaniu 100 do 800 mg leku, z moczem jest
14
wydalane 33 do 39 % dawki; po podaniu większej dawki (1600 mg) wydala się 47,8% dawki, w tym 5
do 8% w postaci metabolitów.
Norfloksacyna wydalana jest przez nerki w wyniku przesączania kłębuszkowego i wydzielania
kanalikowego.
Norfloksacyna jest wydalana również, w mniejszej ilości, w żółci (2 do 3%).
Z kałem jest wydalane ponad 30% doustnej dawki norfloksacyny.
W przypadku niewydolności nerek zmiany właściwości farmakokinetycznych norfloksaycyny zależą
od stopnia niewydolności. Pomimo takich zmian właściwości farmakokinetycznych, jak przedłużenie
czasu osiągnięcia stężeń maksymalnych, przedłużenie biologicznego okresu półtrwania i przedłużenie
czasu wydalania, stężenia norfloksacyny w układzie moczowym są na tyle duże, że umożliwiają
skuteczne leczenie zakażeń.
5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie
Po długotrwałym podawaniu norfloksacyny stwierdzano u młodych zwierząt uszkodzenia chrząstki
stawowej. U szczurów i psów, którym podawano duże dawki norfloksacyny, uszkodzenie chrząstki
stawowej pojawiało się, jeśli pH moczu wynosiło 6 i więcej.
W badaniach na zwierzętach nie stwierdzono teratogennego, mutagennego ani rakotwórczego
działania norfloksacyny.
6. DANE FARMACEUTYCZNE
6.1 Wykaz substancji pomocniczych
Glikolan sodowy skrobi (typ A)
Celuloza mikrokrystaliczna
Koloidalny dwutlenek krzemu
Magnezu stearynian
Woda oczyszczona
Otoczka
Hypromeloza
Talk
Tytanu dwutlenek (E 171)
Barwnik 12000 FDC Yellow No. 6 (E 110)
Glikol propylenowy
6.2 Niezgodności farmaceutyczne
Nie dotyczy.
6.3 Okres ważności
5 lat
6.4 Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania
Brak szczególnych środków ostrożności dotyczących przechowywania.
6.5 Rodzaj i zawartość opakowania
Blistry z folii Al/PVC/PVDC: 10 lub 20 tabletek powlekanych, w tekturowym pudełku.
6.6. Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania i przygotowania produktu leczniczego do
stosowania
15
Bez specjalnych wymagań. Wszelkie niewykorzystane resztki produktu leczniczego lub jego odpady
należy usunąć zgodnie z lokalnymi przepisami.
7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA
DOPUSZCZENIE DO OBROTU
KRKA, d.d., Novo mesto, Šmarješka cesta 6, 8501 Novo mesto, Słowenia
8. NUMER POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
Pozwolenie nr: R/0853
9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
I DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA
Data wydania pierwszego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 20.01.1988 r.
Data ostatniego przedłużenia pozwolenia: 13.12.2013 r.
10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU
CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO