Co to są torbiele wątroby?
Torbiele wątroby to przestrzenie wypełnione płynem w obrębie wątroby, przypominające bańkę lub balonik. Większość z nich to nowotwory łagodne, które nie są złośliwe i nie dają przerzutów, choć istnieją także torbiele nowotworowe, czyli złośliwe nowotwory w postaci torbieli.
Możemy wyróżnić dwa główne typy torbieli wątroby:
- Torbiele nienowotworowe, które są najczęstsze:
- Wrodzone i uwarunkowane genetycznie, takie jak torbiele proste wątroby, torbiele dróg żółciowych, zwyrodnienie wielotorbielowate wątroby,
- Nabycie, spowodowane przez uraz lub zarażenie pasożytami.
- Torbiele nowotworowe, które są rzadkie:
- Nowotwory torbielowate, takie jak torbielakogruczolak, torbielakogruczolakorak, naczyniakomięsaki,
- Duże guzy nowotworowe, ulegające rozpadowi i martwicy.
Torbiele proste wątroby
Torbiel prosta wątroby to najczęściej pojedyncza, okrągła lub owalna zmiana o mniejszym rozmiarze, ale może występować kilka torbieli o różnych wielkościach. Miąższ wątroby poza torbielami jest zdrowy. Torbiele wątroby są dosyć powszechne.
Torbiele proste wątroby zazwyczaj nie wywołują żadnych objawów i są odkrywane przypadkowo podczas rutynowych badań obrazowych, na przykład podczas ultrasonografii brzucha. Duże torbiele (powyżej 10 cm) mogą powodować ból, dyskomfort, uczucie pełności i ucisku w górnej części brzucha (nadbrzuszu). Czasami mogą występować wzdęcia i wymioty. Rzadko pojawia się żółtaczka, wodobrzusze i problemy z przepływem krwi przez żyły wątrobowe. Nagły ból w prawym górnym kwadrancie brzucha może wskazywać na krwawienie do torbieli.
Rozpoznanie torbieli prostych zazwyczaj opiera się na charakterystycznych cechach obrazów diagnostycznych - badania ultrasonograficzne lub tomografii komputerowej brzucha.
Leczenie jest zalecane jedynie u pacjentów z torbiami, które wywołują objawy. Leczenie torbieli prostych polega na ich usunięciu chirurgicznym.
Torbiele proste wątroby nie stanowią przeciwwskazania do ciąży. Kobiety w ciąży powinny regularnie wykonywać badania ultrasonograficzne w celu monitorowania.
Wewnątrzwątrobowe torbiele żółciowe
Wewnątrzwątrobowe torbiele żółciowe są rzadsze niż torbiele proste i stanowią 3–5% wszystkich torbieli wątroby, tworzą się już w okresie płodowym. Objawy często pojawiają się u dorosłych i zależą głównie od zakażenia w drogach żółciowych, mogą to być ból brzucha, gorączka i żółtaczka. Czasami objawy ograniczają się jedynie do gorączki i przemijającej żółtaczki. Rozpoznanie opiera się głównie na badaniach obrazowych takich jak USG i tomografia komputerowa brzucha (TK). Leczenie polega na usunięciu fragmentu wątroby, w której zlokalizowana jest torbiel. Po usunięciu torbiel poddawana jest badaniom histopatologicznym, ponieważ istnieje ryzyko rozwoju raka z nabłonka dróg żółciowych.
Torbiele pourazowe
Torbiele pourazowe powstają jako wynik tępymi urazów wątroby, rzadko zdarzają się w wyniku urazów przenikających. Diagnoza i symptomy są zależne od mechanizmu i rozległości obrażeń. Nie zawsze konieczne jest operacyjne leczenie torbieli pourazowych. W niektórych przypadkach, gdy torbiele ulegną zakażeniu, stosuje się drenaż zewnętrzny, czyli opróżnienie torbieli. W sytuacji rozległych uszkodzeń miąższu wątroby, zwłaszcza gdy w torbieli stwierdzono obecność żółci, usunięcie części lub całej wątroby może być konieczne.
Torbiele nowotworowe
Torbiele pasożytnicze
Zwyrodnienie wielotorbielowate wątroby (policystic liver disease – PCLD)
Zespół wielotorbielowatych zmian w wątrobie to schorzenie charakteryzujące się obecnością dużej liczby (ponad 20) torbieli wątroby, przypominających proste torbiele, ale zazwyczaj większych. Choroba może występować samodzielnie, co daje najlepsze rokowanie, a jej przebieg zazwyczaj przebiega bezobjawowo, lub może towarzyszyć zespołowi wielotorbielowatych zmian nerek – częściej w postaci dziedzicznej dominującej niż recesywnej.
Leczenie stosuje się w przypadku objawowych torbieli – może obejmować operacyjne usunięcie lub przezskórną aspirację (wysączenie torbieli poprzez nakłucie skóry). W przypadku pacjentów z nasilającymi się objawami i dużą liczbą torbieli może być konieczny przeszczep wątroby.
Jak szybko rośnie torbiel wątroby?
Nie sposób jednoznacznie określić, jak torbiele rosną, ponieważ nie istnieją ściśle określone reguły dotyczące tego procesu. Rozmiar torbieli może być różny w zależności od ich typu i mechanizmu powstawania. Warto zaznaczyć, że nie wszystkie torbiele zwiększają swoją wielkość.
Czy torbiel wątroby może się wchłonąć?
Może się zdarzyć, że w pewnych przypadkach torbiel wątroby może się sama wchłonąć, szczególnie jeśli jest małych rozmiarów.