Rodzaje urazów tkanek
Urazy można podzielić głównie na uszkodzenia tkanek miękkich oraz urazy kości.
W zależności od stopnia uszkodzenia, można wyróżnić skręcenia, zwichnięcia oraz złamania.
Skręcenie występuje, gdy siła działająca na staw jest przenoszona w sposób nieprawidłowy. Powoduje to rozciągnięcie torebki stawowej i więzadeł stawowych, ale powierzchnie stawowe nie przemieszczają się całkowicie względem siebie.
Jeśli uderzenie jest silniejsze, może spowodować całkowite uszkodzenie tkanek miękkich oraz przemieszczenie powierzchni stawowych, co nazywane jest zwichnięciem.
Jeśli siła zewnętrzna działająca na kość jest wystarczająco duża, może dojść do złamania, czyli przerwania ciągłości kości.
Skręcenie kostki – przyczyny i mechanizm urazu
Zwichnięcie jest wynikiem uszkodzenia tkanek miękkich, takich jak więzadła i torebka stawowa. Może to dotyczyć dowolnego stawu, ale najczęściej występuje w przypadku stawu skokowego. Uszkodzenie stawu skokowego (potocznie zwichnięcie kostki) występuje, gdy stopa nagle zagina się do wewnątrz. Najczęściej ma to miejsce podczas upadku ze schodów, poślizgnięcia się na krawężniku lub gdy stopa wpadnie w dołek w ziemi. Nagłe i silne zwichnięcie stopy do środka powoduje rozciągnięcie więzadeł po stronie bocznej stawu skokowego, w okolicach kostki bocznej.
Zwichnięcie stawu skokowego obejmuje trzy stopnie:
- zwichnięcie kostki pierwszego stopnia – charakteryzuje się rozciągnięciem więzadeł, co wiąże się z bólem i obrzękiem stawu
- zwichnięcie kostki drugiego stopnia – częściowe rozerwanie więzadeł i torebki stawowej
- zwichnięcie kostki trzeciego stopnia – całkowite rozerwanie torebki stawowej i więzadeł, co powoduje niestabilność stawu i bardzo silne dolegliwości.
Skręcenie kostki – objawy
Objawy zwichnięcia stawu skokowego to ból w okolicach bocznej strony stawu skokowego, obrzęk tej okolicy oraz ewentualne pojawienie się krwiaka, który manifestuje się jako zasinienie skóry. Po całkowitym zerwaniu więzadeł może wystąpić niestabilność stawu skokowego, jednak diagnoza ta zazwyczaj stawiana jest po ustąpieniu ostrej fazy, gdy pacjent skarży się na nawracające problemy.
Skręcenie kostki – diagnostyka
W diagnostyce tego rodzaju obrażeń zaleca się przeprowadzenie badania rentgenowskiego w celu wykluczenia ewentualnych złamań. Inne testy (takie jak rezonans magnetyczny – MR) są możliwe, ale wykonywane są w celu dalszej i bardziej szczegółowej diagnozy ewentualnych innych obrażeń, w tym uszkodzeń więzadłowych.
Skręcenie kostki - na czym polega leczenie i ile trwa?
Leczenie polega na zastosowaniu gipsu, terapii ruchowej i operacjach naprawczych. Opatrunek gipsowy zmniejsza ból i umożliwia właściwe gojenie się tkanek.
Terapia ruchowa obejmuje odciążenie kończyny i stosowanie zasady RICE:
- Odpoczynek – odciążenie kończyny lub chodzenie ze wsparciem na kulach
- Lód – chłodzenie w fazie ostrej przez 2-3 dni
- Ucisk – za pomocą opaski elastycznej, ortezy lub stabilizatora
- Uniesienie – zmniejszenie obrzęku poprzez uniesienie kończyny.
Zaleca się również stosowanie leków przeciwbólowych niesteroidowych, które działają przeciwzapalnie.
Leczenie zachowawcze skręcenia kostki powinno trwać aż do ustąpienia obrzęku i bólu. Zwykle to zajmuje około 3 tygodni, ale przy poważniejszym uszkodzeniu może trwać nawet do 5-6 tygodni.
W przypadku uszkodzenia więzadła, pełne unieruchomienie gipsowe przez 6 tygodni może być konieczne. Jeśli jednak uszkodzenie się nie zagoi, konieczna jest operacja, a rekonstrukcja więzadła metodą Brostroma daje dobre rezultaty.