Wirusy są główną przyczyną stanów zapalnych błony śluzowej gardła, a do najczęstszych patogenów zalicza się adenowirusy, rynowirusy, koronawirusy, wirusy grypy i paragrypy.

Chorobę mogą wywoływać także bakterie, takie jak paciorkowiec beta-hemolizujący grupy A, Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae i inne szczepy.

Zapalenie gardła występuje głównie w okresie jesienno-zimowym i zimowo-wiosennym, dotyka głównie dzieci, nastolatków i młodych dorosłych.

Objawy zapalenia gardła to drapanie, ból gardła, problematyczne połykanie, kaszel, gorączka, zatkany nos, katar, powiększone węzły chłonne, nudności, wymioty i bóle głowy.

Różnicowanie wirusowego i bakteryjnego zapalenia gardła bywa trudne, ale konieczne do podjęcia właściwej decyzji terapeutycznej.

Rozpoznanie opiera się na starannie zebranym wywiadzie i badaniu pacjenta.

Leczenie ostrego zapalenia gardła o etiologii wirusowej jest objawowe, natomiast w przypadku infekcji bakteryjnej stosuje się antybiotyki.

Powikłania dotyczą głównie infekcji bakteryjnych, związane są m.in. z obniżoną odpornością organizmu.

W przypadku długotrwałego stanu zapalnego gardła, można rozróżnić trzy rodzaje: prosty, zanikowy i przerostowy. Przewlekłe drażnienie błony śluzowej gardła może być spowodowane przez alergeny, substancje chemiczne, nadużywanie głosu, używki lub czynniki fizyczne, takie jak temperatura. Dodatkowo, przyczyną mogą być stany zapalne zatok, powiększenie migdałka gardłowego lub choroby ogólnoustrojowe.

W prostym przewlekłym zapaleniu gardła charakterystyczne jest uczucie obecnej przeszkody, gęsta wydzielina, kaszel i odkrztuszanie. Objawy ograniczają się głównie do gardła. Zapalenie zanikowe częściej dotyka osób starszych i charakteryzuje się zaostrzeniem objawów w suchych i gorących warunkach, ustępując w wilgotniejszym i chłodniejszym otoczeniu. Błona śluzowa może przybierać różne barwy, a tylna ściana gardła jest pokryta gęstą wydzieliną.

Zapalenie gardła o charakterze przerostowym objawia się pogrubieniem i zaczerwienieniem błony śluzowej, z widocznymi grudkami chłonnymi. Objawy są podobne jak w przypadku zapalenia prostego. Leczenie polega głównie na usunięciu przyczyny oraz stosowaniu miejscowych leków, inhalacji nawilżających i unikaniu drażniących substancji.