Gradówka ( – gr. grad) to miejscowe, przewlekłe zapalenie o charakterze ziarniniaka tłuszczowego (lipogranuloma). Proces powstawania gradówek polega na gromadzeniu się nadmiaru wydzieliny łojowej w tarczce wskutek zablokowania ujść gruczołów łojowych, co prowadzi do reakcji zapalnej.

Aby wyleczyć dolegliwości, stosuje się specjalne metody związane z utrzymywaniem wilgoci oraz ogrzewaniem okolic dotkniętych problemem. Ważne jest, aby regularnie przykładać ciepłe okłady przez około 10-15 minut, co najmniej 4 razy dziennie. Nie zaleca się wyciskania lub nakłuwania gradówki w celu uniknięcia powikłań.

Wskazania do pilnej wizyty u okulisty:

• obrzęk całego oka (nie tylko powiek) i/lub sinoczerwona obwódka wokół rogówki
• zaburzenia widzenia
• wypadanie rzęs wraz z pogrubieniem powieki
• pojawienie się gorączki
• powiększenie i tkliwość regionalnych węzłów chłonnych

Rozpoznanie ustala się na podstawie wywiadu i badania klinicznego, zazwyczaj przy użyciu lampy szczelinowej. Lekarz dokładnie bada powiekę, gałkę oczną i tkanki wokół oczodołu.

Jeśli gradówka nawraca w tym samym miejscu, lekarz będzie chciał wykluczyć przyczynę nowotworową, zwłaszcza raka gruczołu łojowego. Ten rodzaj nowotworu może być podejrzewany, gdy "gradówka" powraca w tym samym miejscu. Taki guzek powieki lub przewlekłe jednostronne zapalenie brzegów powiek, często występujące u osób starszych, może być towarzyszone utratą rzęs.

Tak, zdarza się, że małe gradówki ustępują bez konieczności leczenia w ciągu kilku tygodni lub miesięcy.

Jeśli jednak gradówka nie ustępuje sama, konieczne jest leczenie chirurgiczne, polegające na otwarciu gradówki od strony spojówki tarczkowej, wyłyżeczkowaniu zawartości i usunięciu włóknistej torebki, która ją otacza.

Istnieje możliwość leczenia gradówki zastrzykami zawierającymi kortykosteroidy, ale wiąże się to z ryzykiem trwałego odbarwienia skóry lub jej atrofii w miejscu wstrzyknięcia.

Z gradówką można prowadzić normalny tryb życia, ale nie należy dotykać oczu brudnymi rękami ani próbować wyciskać lub przekłuwać gradówki. Natomiast na leczenie chirurgiczne gradówki można uzyskać skierowanie od lekarza okulisty.