Gamma-glutamylotranspeptydaza (GGTP) jest enzymem obecnym w różnych częściach ciała człowieka, takich jak jelita, nerki, wątroba, komórki nabłonka dróg żółciowych, trzustka, mózg, ślina, szpik kostny i płyn mózgowo-rdzeniowy. Aktywność GGTP w organizmie w dużej mierze pochodzi z wątroby. Badanie poziomu aktywności tego enzymu jest jednym z najbardziej czułych testów kontrolujących funkcjonowanie wątroby, dlatego nawet niewielkie problemy z tym narządem mogą spowodować wzrost stężenia GGTP.

Główne wskazania do wykonania oznaczenia aktywności GGTP to:

- alkoholowa choroba wątroby – w przypadku uszkodzenia alkoholowego stosunek GGTP/AST jest większy niż 6; dodatkową zaletą diagnostyczną GGTP i aminotransferaz jest zwiększenie ich aktywności we wczesnej fazie choroby - cholestaza wewnątrzwątrobowa lub zewnątrzwątrobowa – objawami cholestazy są żółtaczka skóry, błon śluzowych i twardówek oraz świąd skóry; w przypadku podejrzenia zastoju żółci wskazane jest oznaczenie innych markerów cholestazy - toksyczne uszkodzenie wątroby - niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby - marskość wątroby - pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych - nowotwory wątroby – czasem zwiększenie aktywności GGTP jest jedynym odchyleniem od normy w badaniach enzymów wątrobowych.

Badanie aktywności enzymu gamma-glutamylotransferazy (GGTP) jest wykonywane w celu podejrzenia chorób wątroby oraz stanów charakteryzujących się uszkodzeniem tego narządu. Stężenie GGTP jest sprawdzane we krwi poprzez pobranie niewielkiej próbki krwi żylnej. Konieczne jest zgłoszenie się na badanie na czczo, a czas od ostatniego posiłku do pobrania krwi powinien wynosić minimum 8-12 godzin. Brak przeciwwskazań do przeprowadzenia badania.

Norma aktywności enzymu GGTP we krwi jest niższa u kobiet niż u mężczyzn (mniej niż 35 IU/l u kobiet i mniej niż 40 IU/l u mężczyzn). Wysoka aktywność GGTP u mężczyzn wynika z większej aktywności tego enzymu w gruczole krokowym.

Aby postawić dokładną diagnozę, konieczne jest przeanalizowanie objawów klinicznych pacjenta oraz wyników innych badań, a następnie porównanie ich z poziomem enzymów wątrobowych, takich jak GGTP, AST i ALT. Stosunek GGTP do ALT większy niż 1 może wskazywać na niedrożność dróg żółciowych, podczas gdy stosunek GGTP do AST między 0,1 a 0,2 jest charakterystyczny dla ostrego wirusowego zapalenia wątroby.

Przyczyny wzrostu poziomu aktywności gamma-glutamylotranspeptydazy obejmują m.in.

cholestazę, długotrwałe nadużywanie alkoholu, choroby wątroby, uszkodzenie wątroby spowodowane lekami, przewlekłe zapalenie trzustki, reumatoidalne zapalenie stawów, choroby autoimmunologiczne, cukrzycę, otyłość, porfirię, zawał serca, a także około 10% przypadków, gdzie przyczyna wzrostu GGTP nie jest znana.