Układ wydalniczy człowieka składa się z nerek, moczowodów, pęcherza moczowego oraz cewki moczowej. Nerki mają kształt przypominający fasolę i osiągają wielkość około 10–12 cm. Znajdują się z tyłu tułowia, po obu stronach kręgosłupa, poniżej dolnej krawędzi żeber.

Ból w dolnej części pleców może mieć różne przyczyny.

Jedną z nich są schorzenia nerek, takie jak kamica moczowa, zapalenie nerek, infekcje układu moczowego związane z nerkami, torbiele nerek oraz nowotwory nerek.

Charakterystycznym dolegliwością związaną z nerkami jest kolka nerkowa. To często bardzo intensywny ból po jednej stronie, czasami także promieniujący do pachwiny po tej samej stronie. Ból ten jest ostry, czasem kurczowy – wzrasta i maleje. Kolka nerkowa może być objawem kamicy nerkowej.

Ból wynikający z innych chorób nerek, takich jak infekcje, zapalenie nerek czy zmiany strukturalne w nerkach (jak torbiele czy nowotwór), zazwyczaj jest ciągły, tępy i niezależny od pozycji ciała czy ruchów. Ból bardzo rzadko jest jedynym symptomem choroby nerek.

Bóle w okolicy pleców są często spowodowane problemami mięśniowo-stawowymi związanymi z kręgosłupem i otaczającymi go tkankami miękkimi. Te bóle mogą mieć różne nasilenie, zmieniać się w czasie i zależeć od pozycji ciała i aktywności fizycznej. Typowe przyczyny to zmiany zwyrodnieniowe kręgów, choroby krążków międzykręgowych (dyskopatie) oraz złamania kręgów związane z osteoporozą.

Ból pleców pochodzenia nerkowego często wiąże się z innymi objawami z obszaru układu moczowego. Mogą to być zmiany w moczu, zmiana częstości oddawania moczu lub dolegliwości podczas mikcji. Mogą również wystąpić inne objawy, takie jak gorączka, osłabienie i obrzęki.

Po rozpoczęciu konsultacji lekarz przeprowadzi wywiad z pacjentem, po czym przeprowadzi badanie fizykalne. Charakter bólu i towarzyszące mu objawy zazwyczaj wskazują na możliwe diagnozy. Następnie lekarz zleci dodatkowe badania. Podstawowymi testami diagnostycznymi dotyczącymi bólu nerek są badania krwi, moczu oraz obrazowe, takie jak USG.

Terapia bólu nerek zależy od jego przyczyny. W przypadku zakażenia układu moczowego konieczne jest stosowanie antybiotyków. Objawy kolki nerkowej ustępują po usunięciu kamienia blokującego przepływ moczu, co może nastąpić naturalnie lub wymagać interwencji chirurgicznej.