Czynniki wywołujące napady astmy
Typowe dla astmy jest występowanie napadów duszności i kaszlu w nocy i nad ranem. Symptomy nocne nie są obecne u wszystkich pacjentów. Duszność często występuje po wysiłku fizycznym (napad pojawia się zazwyczaj po zakończeniu wysiłku).
Inne czynniki wywołujące napady duszności to:
- u pacjentów z astmą atopową (o podłożu alergicznym) kontakt z alergenem, na który pacjent został uczulony (np. narażenie na kurz, pyłki roślin lub wejście do pomieszczenia, gdzie przebywał kot)
- czynniki drażniące (np. aerozole, opary farb), które mogą być związane z narażeniem zawodowym
- stres lub silne emocje
- dym tytoniowy (palenie aktywne lub bierna ekspozycja na dym tytoniowy)
- zanieczyszczenia powietrza
- niektóre leki (np. kwas acetylosalicylowy lub inne niesteroidowe leki przeciwzapalne)
Długotrwałe zaostrzenia astmy często są spowodowane przez zakażenia wirusowe górnych dróg oddechowych.
U około połowy chorych astma ma podłoże atopowe, czyli jest związana z uczuleniem na powszechnie występujące alergeny, takie jak pyłki roślin. Objawy astmy mogą się nasilać w okresie pylenia (np. wiosną lub wczesnym latem) u tych pacjentów. Chorzy na astmę atopową często cierpią również na inne choroby alergiczne, takie jak nieżyt nosa i zapalenie spojówek. Diagnostykę uczulenia przeprowadza się poprzez testy skórne lub oznaczenie stężenia przeciwciał IgE-swoistych dla konkretnych alergenów. Chorzy uczuleni na pyłki roślin powinni śledzić kalendarz pylenia, aby monitorować największe stężenie pyłków w powietrzu.
Inne alergeny, które często wywołują objawy u chorych na astmę to alergeny roztoczy kurzu domowego, pleśni, karaluchów oraz kota. Osoby uczulone na konkretne alergeny powinny unikać narażenia na nie. Immunoterapia swoista (odczulanie) jest jedyną przyczynową metodą leczenia chorób alergicznych.
Zakażenia wirusowe dróg oddechowych mogą prowadzić do zaostrzenia lub pogorszenia kontroli astmy. W przypadku trwającego dłużej niż 10 dni przeziębienia lub objawów astmy, należy skonsultować się z lekarzem w celu dostosowania leczenia astmy na czas przeziębienia, aby zapobiec negatywnym objawom.
Właściwe leczenie pozwala zapobiec duszności i kaszlowi wywołanym przez wysiłek. Konieczne może być profilaktyczne przyjmowanie leków.
Wysiłek często wywołuje objawy astmy, które pojawiają się zaraz po jego zakończeniu, zwłaszcza w zimnym i suchym powietrzu. Chorzy powinni jednak prowadzić aktywny tryb życia i uprawiać sport, stosując odpowiednie leczenie.
Nasilenie objawów astmy
Napady astmy mogą mieć różne stopnie nasilenia. Niektóre mogą być ledwo zauważalne, podczas gdy te najpoważniejsze mogą zagrażać życiu. Ważne jest, aby umieć rozpoznać ciężkie ataki astmy i właściwie zareagować. Większość pacjentów zna swoją chorobę na tyle dobrze, aby wiedzieć, kiedy atak jest poważny i kiedy nie ustępuje tak szybko, jak zwykle, wymagając interwencji lekarskiej. Chociaż większość chorych nie doświadcza bardzo poważnych napadów, warto zapamiętać kilka objawów, które mogą wskazywać na konieczność pilnego wezwania pomocy.
Postępowanie w razie napadu duszności
Skutecznym sposobem na szybkie złagodzenie duszności/kaszlu jest zażycie 1–2 wdechów silnie działającego leku rozszerzającego oskrzela.