Zapalenie mieszków włosowych to powszechny problem dermatologiczny związany z stanem zapalnym mieszka włosowego i jego otoczenia. Stan zapalny może być spowodowany infekcją, w tym najczęściej przez bakterie (głównie gronkowcem złocistym - Staphylococcus aureus), ale także przez grzyby lub wirusy.

Przewlekłe drażnienie i urazy mechaniczne (np. pocieranie) to inne czynniki odpowiedzialne za zapalenie mieszków włosowych, co może objawiać się klinicznie w postaci zespołu niebieskich dżinsów lub zespołu kierowców ciężarówek. Inne możliwe przyczyny to stosowane leki (takie jak glikokortykosteroidy), oleje i smoły (w tym ekspozycja zawodowa) oraz opatrunki okluzyjne. Należy również pamiętać, że kąpiel w podgrzewanych basenach o zamkniętym obiegu (jacuzzi) może ułatwić zakażenie mieszków włosowych przez pałeczkę ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa).

Nadwaga i nadmierna potliwość są czynnikami predysponującymi do zapalenia mieszków włosowych. Ponadto częściej chorują na nie pacjenci zakażeni HIV i AIDS oraz osoby z cukrzycą.

Przewlekłe ropne zapalenie mieszków włosowych, zwane popularnie figówką, stanowi szczególną odmianę tej choroby. Objawia się ona u mężczyzn na twarzy, w okolicach zarostu i wąsów, charakteryzując się długotrwałym przebiegiem.

Często towarzyszą jej nasilone zmiany zapalne skóry, rozmiękające guzy oraz ryzyko powstawania blizn.

Zapalenie mieszków włosowych może występować w różnych miejscach na skórze, poza dłońmi i stopami. Najczęściej dotyczy twarzy, tułowia, kończyn oraz miejsc intymnych. Obraz kliniczny jest podobny niezależnie od lokalizacji - pojawiają się zapalne grudki i krosty otoczone rumieniowym rąbkiem. Często urazy związane z goleniem mogą być przyczyną tego schorzenia, mogą również sprzyjać nadkażeniom bakteryjnym.

Zapalenie mieszków włosowych to popularne schorzenie skóry, które częściej dotyka mężczyzn.

Przymieszkowe zmiany skórne w stanach zapalnych mieszków włosowych.

Zapalenie mieszków włosowych na udach spowodowane goleniem.

Pospolitym objawem zapalenia mieszków włosowych jest drobna krosta żółta, często z włosem w środku i otoczona rumieniem.

Objawy skórne mogą być pojedyncze lub wielokrotne. W przypadku powierzchownych zmian nie występują dodatkowe objawy. Świąd i ból mogą pojawić się przy głębszych zmianach (zwanych zwykłym zapaleniem mieszków włosowych), które często towarzyszą występowaniu czyraków lub ich mnogich postaci. Figówka charakteryzuje się bardziej nasilonymi objawami skórnymi, takimi jak grudki, krostki czy nawet guzy skórne. Takie zmiany mogą pozostawić blizny po wygojeniu.

W przypadku wystąpienia objawów sugerujących zapalenie mieszków włosowych warto skonsultować się z dermatologiem.

Zapalenie mieszków włosowych można zdiagnozować poprzez obserwację charakterystycznych zmian skórnych w okolicach mieszków włosowych. Nie ma potrzeby przeprowadzania dodatkowych badań laboratoryjnych. Jednakże, w przypadku zmian skórnych na twarzy, może być konieczne wykonanie badania mykologicznego w celu odróżnienia bakteryjnego zapalenia mieszków włosowych od zakażenia grzybicznego. W sytuacji występowania zmian przewlekłych lub nawracających zaleca się badanie nosicielskie gronkowca złocistego (wymaz z nosa).

Leczenie zapalenia mieszków włosowych spowodowanego przez bakterie polega na stosowaniu antybiotyków miejscowo, takich jak mupirocyna, kwas fusydowy czy retapamulina. W przypadku bardziej zaawansowanych zmian skórnych, zalecane może być również leczenie antybiotykami w formie doustnej, często po dokładnym zbadaniu antybiogramu. Leczenie figówki jest często trudne i wymaga długotrwałego podawania antybiotyków doustnie.

Typowe postacie gronkowcowego zapalenia mieszków włosowych dobrze reagują na leczenie miejscowe antybiotykami. W przypadku przewlekłych zmian może być konieczne przeprowadzenie dodatkowych badań bakteriologicznych. Figówka, z kolei, może prowadzić do bliznowacenia, a jej leczenie czasem wymaga kilku miesięcy.

Jeśli masz problem z zapaleniem mieszków włosowych po goleniu, ważne jest, aby dezynfekować narzędzia do golenia i unikać używania maszynki elektrycznej. Sugerowane jest korzystanie z maszynek jednorazowych albo rozważenie laserowego usuwania zbędnego owłosienia.

Należy dbać o higienę, unikać noszenia zbyt obcisłych ubrań oraz korzystać z jednorazowych maszynek do golenia. Ważne jest utrzymanie właściwej masy ciała i regularna kontrola poziomu glukozy we krwi.