Urologia zajmuje się problemami związanych z układem moczowo-płciowym, który odpowiada za usuwanie wody i zbędnych substancji z organizmu poprzez produkcję moczu. Podczas wizyty u urologa warto przynieść listę przyjmowanych leków oraz wyniki badań krwi i moczu. Lekarz przeprowadza szczegółowy wywiad, zadając pytania dotyczące objętości i koloru moczu oraz dolegliwości związanych z oddawaniem moczu.

Przed konsultacją zaleca się prowadzenie dzienniczka mikcji, aby zaobserwować trudności związane z oddawaniem moczu. Dodatkowe badania zlecone przez urologa mogą obejmować oglądanie narządów płciowych, badanie palpacyjne, badanie per rectum, badanie krwi i moczu, USG dróg moczowych, badanie urodynamiczne, urografię oraz cystoskopię.

Specjalista od chorób układu moczowo-płciowego diagnozuje i leczy różnorodne schorzenia w tym obszarze. Może to być zapalenie prostaty, zarówno ostre jak i przewlekłe, zapalenie jądra, nietrzymanie moczu, nowotwory łagodne i złośliwe, rozrost prostaty, kamica nerkowa, załupek czy zaburzenia erekcji.

Zaleca się, aby mężczyźni po 40. roku życia regularnie odwiedzali urologa na badanie profilaktyczne raz do roku. To pozwala na wczesne wykrycie chorób, zwiększając szanse na skuteczne leczenie.

Objawy, które mogą wskazywać na konieczność wizyty u urologa to między innymi:

• krwiomocz
• zaburzenia częstotliwości oddawania moczu (częstomocz, bezmocz)
• wydalanie zbyt dużych ilości moczu (wielomocz)
• uczucie parcia na pęcherz
• ból lub pieczenie podczas oddawania moczu
• ból w podbrzuszu lub okolicach narządów moczowo-płciowych
• ból w okolicy lędźwiowej kręgosłupa
• nietrzymanie moczu
• ból, zmiany w wyglądzie, obrzęk narządów płciowych (najczęściej jąder)
• zaburzenia erekcji.

U dzieci objawy i badania urologiczne są podobne do tych u dorosłych. Podczas wizyty u urologa dziecięcego, rodzice powinni opisać wszystkie objawy dziecka, przyjmowane leki i wyniki badań. Konieczne jest także przygotowanie dziecka do badania okolic intymnych.

Badania u urologa dziecięcego obejmują oglądanie i ocenę narządów płciowych, a także mogą być zlecone dodatkowe badania, takie jak USG układu moczowego. Najczęściej diagnozowanymi zaburzeniami są wady wrodzone układu moczowo-płciowego, stulejka, wnętrostwo oraz wodniak jądra i powrózka nasiennego. Moczenie nocne u dzieci również wymaga uwagi, ponieważ nieleczone może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych.

Wizyta u urologa opłacana przez NFZ wymaga przedstawienia skierowania. Osoba upoważniona do wystawienia takiego skierowania to lekarz podstawowej opieki zdrowotnej lub inny lekarz posiadający umowę z NFZ.

Czas oczekiwania na konsultację urologiczną opłacaną przez NFZ jest zróżnicowany w zależności od regionu i konkretnego placówki medycznej, i zazwyczaj wynosi od kilku tygodni do kilku miesięcy.

Według danych Naczelnej Izby Lekarskiej aktualnych w dniu publikacji tego artykułu liczba lekarzy specjalizujących się w urologii pracujących w Polsce to 1447. Lekarzy z specjalizacją w urologii dziecięcej jest 76. Prywatna wizyta urologiczna kosztuje około 150–250 zł, a dodatkowe badania są płatne. Dostępność lekarzy przyjmujących pacjentów w prywatnych gabinetach jest wysoka i na wizytę zazwyczaj nie trzeba długo czekać.