Opuchlizna trzustki to nagromadzenie płynu wewnątrz trzustki. Zazwyczaj płyn ten jest wydzieliną trzustkową.

Opuchlizny mogą być spowodowane niedrożnością przewodu trzustkowego, co często występuje w przypadku przewlekłego zapalenia trzustki.

Część opuchlizn trzustki może być nowotworowa, mogą być łagodne, złośliwe lub przedrakowe, co zwiększa ryzyko rozwoju nowotworu.

Inny rodzaj opuchlizn to opuchlizny pasożytnicze, które mogą powstać w wyniku zakażenia bąblowcem, glistą lub w bilharcjozie.

Bezobjawowe zmiany w trzustce można zauważyć u około 2,4–13,5% populacji, a ten odsetek wzrasta wraz z wiekiem. U osób powyżej 70 lat, można je zaobserwować u 40% pacjentów, którzy mieli wykonany rezonans magnetyczny jamy brzusznej z innego powodu niż podejrzenie choroby trzustki.

Torbiele trzustki najczęściej nie wykazują żadnych objawów i są odkrywane przypadkowo podczas badań obrazowych jamy brzusznej.

Charakterystyczne symptomy:

• uczucie dyskomfortu w jamie brzusznej,
• ból brzucha, czasem ostry, zależny od umiejscowienia i wielkości torbieli,
• czasami nudności, wymioty, osłabienie, brak łaknienia, utrata masy ciała oraz gorączka.

Czasami pierwsze objawy torbieli rzekomej mogą wynikać z powikłań (krwawienia, żółtaczki mechanicznej, niedrożności, zakażenia lub pęknięcia torbieli). Małe torbiele zazwyczaj nie powodują żadnych dolegliwości.

Większość torbieli trzustki nie daje żadnych objawów i zazwyczaj są one odkrywane przypadkowo podczas innych badań obrazowych. Torbiele mogą być widoczne na różnych badaniach, takich jak ultrasonografia, endoskopowa ultrasonografia, rezonans magnetyczny, cholangiopankreatografia rezonansu magnetycznego oraz tomografia komputerowa.

Dodatkowo, przeprowadza się badania laboratoryjne, takie jak oznaczenie aktywności α-amylazy we krwi i moczu oraz aktywności lipazy w surowicy, morfologię krwi, oznaczenie stężenia CRP, aktywności ALP oraz stężenia bilirubiny.

Ponadto, zaleca się pobranie płynu z torbieli celem dalszej analizy.

Lekarz analizuje charakterystykę torbieli na podstawie badań obrazowych, aby ustalić rodzaj. Zazwyczaj jest to wystarczające do określenia typu torbieli. W przypadkach niejasnych, zaleca się endoskopową ultrasonografię z ewentualnym nakłuciem torbieli. Dodatkowo, istotne jest badanie płynu z torbieli.

Nie każda torbiel trzustki jest rakiem. Około połowy torbieli trzustki to torbiele nowotworowe, w tym także łagodne, a druga połowa to torbiele pozapalne.

Leczenie torbieli zależy od rodzaju torbieli. W przypadku torbieli rzekomych stosuje się drenaż, endoskopowy drenaż wewnętrzny lub leczenie operacyjne. Drenaż może być konieczny w przypadku nasilonych objawów. Leczenie operacyjne jest rozważane w przypadku trwających torbieli. Natomiast leczenie farmakologiczne może być brane pod uwagę u pacjentów z torbielami pozapalnymi. Leczenie torbieli nowotworowych zależy od objawów klinicznych i ryzyka zezłośliwienia. Ostateczna decyzja powinna być podejmowana przez zespół specjalistów.