Bardzo często występującym objawem jest ból w gardle, które może mieć różne natężenie, a czasami może być bardzo uciążliwe. Ludzie w każdym wieku mogą odczuwać ten dyskomfort. Najczęstszą przyczyną bólu gardła są infekcje. Objawia się on jako ból w całości gardła lub może być bardziej nasilony po jednej stronie. Wielokrotnie uczucie bólu wzrasta w czasie połykania.

Bóle gardła mogą mieć swe źródło w zakażeniach. Jeśli ból pojawia się naglę i połączony jest z objawami takimi jak osłabienie, gorączka, ból głowy i bóle mięśni, to jest to oznaka możliwej infekcji bakteryjnej lub wirusowej. Oprócz ostrego zakażenia, ból w gardle może być efektem przewlekłych stanów zapalnych i zakażeń, takich jak przewlekłe zapalenie zatok, przewlekłe ropne zapalenie migdałków czy długotrwałe podrażnienie gardła przez substancje takie jak alkohol czy dym tytoniowy. Ból i/lub swędzenie w gardle to charakterystyczne symptomy przeziębienia.

Inny powód bólu gardła to możliwe zatrzymanie ciała obcego w gardle lub przełyku. W takich przypadkach objawem jest gwałtowny, ostry, kłujący ból w gardle, który pojawia się w czasie jedzenia i zwiększa się podczas połykania.

Niekiedy ostry ból gardła wynika z oparzenia – może to być zarówno oparzenie termiczne (np. poparzenie się gorącą herbatą), jak i chemiczne (np. przypadkowe spożycie substancji chemicznych).

Intensywny ból w gardle, trudności w przełykaniu oraz nieprzyjemny zapach z ust, wraz z gorączką, mogą być objawami mononukleozy lub ostrego zapalenia gardła i migdałków. Dowiedz się więcej o tych schorzeniach.

Przewlekły i niezwiązany z infekcją ból o charakterze ciągłym, który utrudnia połykanie, może być spowodowany chorobą nowotworową w gardle. Do objawów mogą należeć guz na szyi, ból ucha, szczękościsk oraz w zaawansowanych przypadkach duszność. Najczęściej zmiany nowotworowe pojawiają się w środkowej części gardła, a głównymi czynnikami ryzyka są palenie papierosów i nadużywanie alkoholu.

Jeśli ból gardła jest spowodowany chorobą refluksową przełyku, konieczne jest zastosowanie właściwego leczenia refluksu.

Ból w gardle jest często występującym objawem, dlatego wielu pacjentów próbuje sobie z nim poradzić, sięgając po leki bez recepty, dostępne w aptekach. Czasem jednak ból ten jest na tyle dokuczliwy, że wymaga konsultacji lekarskiej. Pamiętajmy, że skuteczne leczenie zależy od przyczyny dolegliwości, a przewlekły lub bardzo silny ból gardła może sygnalizować występowanie poważniejszych schorzeń zdrowotnych. Dlatego nie bagatelizujmy bólu gardła i zawsze udajmy się do lekarza, zwłaszcza gdy towarzyszą mu inne niepokojące objawy.

Wywiad od pacjenta odgrywa kluczową rolę w diagnostyce bólu gardła, umożliwiając podejrzenie przyczyny dolegliwości. Istnieje wiele potencjalnych przyczyn bólu gardła, dlatego lekarz będzie dokładnie pytać o charakter bólu, jego lokalizację, czas trwania, ewentualne zmiany w intensywności lub inne towarzyszące objawy.

Po zebraniu wywiadu lekarz przeprowadzi ogólne badanie pacjenta, w tym badanie gardła. Lekarz rodzinny będzie starannie oglądać gardło pacjenta w świetle lampy lub latarki, a w razie potrzeby może skorzystać ze szpatułki dla lepszej widoczności. W przypadku wątpliwości lub podejrzenia poważnych zmian lekarz skieruje pacjenta do laryngologa, który przeprowadzi szczegółowe badanie laryngologiczne z oceną gardła. W niektórych sytuacjach lekarz może zlecić dodatkowe badania laboratoryjne, np. test antygenowy dla paciorkowców grupy A w przypadku podejrzenia anginy paciorkowcowej, kulturę w przypadku anginy bakteryjnej, lub badania krwi przy podejrzeniu infekcji, np. mononukleozy zakaźnej.

Zazwyczaj nie jest konieczne zlecanie dodatkowych badań obrazowych.

Jeśli dyskomfort w gardle jest wynikiem infekcji, na przykład przeziębienia, można skorzystać z różnych domowych metod łagodzenia objawów. W aptekach można zakupić tabletki do ssania bez recepty, które zawierają z reguły substancje przeciwzapalne, przeciwbólowe, mentol, a także zioła lub substancje o działaniu przeciwbakteryjnym. Przed użyciem zaleca się zapoznanie z ulotką lub skonsultowanie się z lekarzem lub farmaceutą. Samo ssanie tabletki często przynosi ulgę.

Również nawilżanie gardła może przynieść ulgę w przypadku bólu, na przykład poprzez spożywanie małymi łykami ciepłego mleka z miodem lub płukanie gardła ciepłym roztworem soli.

Nie ma jednoznacznych dowodów naukowych potwierdzających skuteczność spożywania lodów podczas dolegliwości bólowych gardła. Z drugiej strony, nie ma również żadnych danych sugerujących, że lody powinny być unikane podczas ostrej infekcji górnych dróg oddechowych (np. podczas przeziębienia). Przyczyną przeziębienia jest zazwyczaj infekcja wirusowa, a spożywanie lodów raczej nie wpływa znacząco na przebieg choroby. Jednak obserwacje wskazują, że lody (oraz inne zimne pokarmy) mogą przynieść ulgę w bólu gardła i jamy ustnej, dlatego można je spożywać podczas przeziębienia. Ostatecznie, decyzja ta powinna być uzależniona od reakcji organizmu danej osoby - jeśli lody przynoszą ulgę, można jeść.