Ostropest plamisty to roślina z rodziny astrowatych, rosnąca naturalnie na terenie basenu Morza Śródziemnego, Maderze, Wyspach Kanaryjskich, a także w północnej Afryce, Indiach i Pakistanie. Kwitnie od końca czerwca do połowy sierpnia, a surowcem farmaceutycznym są dojrzałe owoce ostropestu pozbawione puchu lotnego.

Owoce tej rośliny zawierają kompleks flawonolignanów, który nazywany jest sylimaryną. Składniki tego kompleksu to sylibina A i B, izosylibina A i B, sylidianina, sylikrystyna oraz taksyfolina. Najbardziej aktywnym składnikiem jest sylibina.

W owocach ostropestu można również znaleźć inne substancje biologicznie czynne, takie jak kwercetyna, fitosterole, garbniki, śluzy, kwasy organiczne oraz witamina C.

Badania laboratoryjne wykazały, że substancja znaleziona w ostropeście plamistym, sylimaryna, posiada właściwości przeciwzapalne, antyoksydacyjne oraz immunomodulujące.

Naukowcy zauważają także potencjalne korzyści neuroprotekcyjne i nefroochronne płynące z stosowania sylimaryny.

W zależności od rodzaju produktu z sylimaryną pozyskiwaną z ostropestu plamistego, ilość przyjmowanych dawek może się różnić. Zazwyczaj, w zależności od zawartości substancji czynnej, zaleca się przyjmowanie od 1 do 2 tabletek, 2–3 razy dziennie.

Najlepiej jest stosować się do zaleceń dotyczących dawkowania umieszczonych na opakowaniu preparatu.

Na rynku dostępny jest również olej z ostropestu plamistego oraz mielone nasiona ostropestu. W tym przypadku również warto przestrzegać zaleceń dotyczących dawkowania podanych przez producenta.

Preparaty z ostropestu plamistego są uznawane za bezpieczne i charakteryzują się niską toksycznością. Są dobrze tolerowane i nie powodują poważnych skutków ubocznych u ludzi, choć u niektórych osób mogą wystąpić łagodne reakcje żołądkowo-jelitowe i alergiczne.

Z uwagi na brak badań dotyczących bezpieczeństwa stosowania sylimaryny u dzieci, nie zaleca się podawania preparatów zawierających ją osobom poniżej 12. roku życia.

Nie ma także danych z badań klinicznych na temat potencjalnego działania teratogennego sylimaryny oraz jej przenikania do mleka matek karmiących. Dlatego preparaty zawierające tę substancję są przeciwwskazane w okresie ciąży i laktacji.

Niestety brakuje nam informacji na temat ewentualnych reakcji preparatów zawierających ostropest plamisty z innymi lekami. Istnieje przypuszczenie, że zawarte w ostropeście plamistym flawonolignany mogą wpływać hamująco na aktywność niektórych izoenzymów (CYP2D6, CYP3A4, CYP2C9), co może prowadzić do interakcji z równocześnie przyjmowanymi lekami. W rezultacie może to zwiększyć ryzyko hepatotoksyczności statyn (leków często stosowanych w leczeniu zaburzeń lipidowych) oraz leków przeciwgrzybiczych z grupy azoli.