Ospa wietrzna jest powszechna w Polsce, szczególnie wśród dzieci przedszkolnych w wieku 3-5 lat. Jednakże, chorują na nią także dorośli, co zostało potwierdzone liczbą ponad 17 tysięcy zachorowań u osób powyżej 15. roku życia. Z uwagi na starzejące się społeczeństwo i zmniejszoną liczbę dzieci w rodzinach, można przypuszczać, że zachorowania na ospę wietrzną będą coraz częstsze wśród dorosłych. Choroba ta częściej występuje w chłodniejszej porze roku, jednak przypadki zachorowań zdarzają się przez cały rok.

Jeśli dorośli zachorują na ospę wietrzną, mogą spodziewać się ciężkiego przebiegu choroby. Dlatego ważne jest, aby jak najszybciej skonsultować się z lekarzem, który może przepisać odpowiednie leki przeciwwirusowe. Ponieważ leki te działają najlepiej w pierwszych dniach zakażenia, ważne jest zgłoszenie się do lekarza po pierwszych objawach ospy wietrznej. W przypadku gorączki zaleca się pozostawanie w łóżku, regularne zmienianie ubrań oraz stosowanie kąpieli w płynach odkażających lub łagodzących świąd. Wykwity należy utrzymywać w czystości. Można również stosować leki przeciwhistaminowe łagodzące świąd oraz środki dezynfekcyjne, aby zapobiec nadkażeniom bakteryjnym.

Należy pamiętać, że ospa wietrzna jest bardzo zaraźliwa. Chory powinien unikać kontaktu z innymi osobami, ponieważ istnieje ryzyko zakażenia. Kobiety w ciąży, które nie miały wcześniej ospy wietrznej i miały kontakt z chorym, powinny natychmiast skonsultować się z lekarzem w celu podjęcia działań zapobiegawczych.

Konieczne jest także zgłoszenie się do lekarza w przypadku podejrzenia powikłań, takich jak pogorszenie samopoczucia, brak poprawy po kilku dniach, trudności w oddychaniu, znaczne osłabienie, nadmierna senność, bóle głowy nie ustępujące po przyjęciu leków przeciwbólowych. W przypadku krwotocznej wysypki konieczna jest natychmiastowa konsultacja lekarska. Konieczna będzie hospitalizacja dla osób, które nie mogą przyjmować płynów z powodu występowania wykwitów w jamie ustnej.

Chociaż powikłania ospy wietrznej są rzadkie, istnieją grupy pacjentów narażone na zwiększone ryzyko. Osoby należące do tych grup powinny natychmiast skonsultować się z lekarzem, jeśli pojawią się u nich objawy ospy wietrznej, na przykład:

• kobiety w ciąży
• osoby z osłabionym układem odpornościowym, takie jak pacjenci z białaczką, HIV/AIDS, osoby przyjmujące sterydy, leki immunosupresyjne lub poddane chemioterapii
• osoby z przewlekłymi chorobami serca i płuc
• osoby z ciężkimi chorobami skóry

Objawy wysypki przy ospie wietrznej są na tyle charakterystyczne, że zazwyczaj można ustalić diagnozę na podstawie samego badania klinicznego. Pęcherzykowe zmiany skórne, różnorodność wykwitów, lokalizacja wysypki przede wszystkim na tułowiu i twarzy, zajęcie skóry owłosionej głowy oraz świąd to typowe objawy, które rzadko wymagają dodatkowych badań, takich jak testy serologiczne. Istotny jest również wywiad, a udowodniony kontakt z osobą chorą na ospę wietrzną w odpowiednim okresie inkubacji pozwala na powiązanie epidemiologiczne z źródłem zakażenia. Brak przechorowania ospy wietrznej w dzieciństwie oraz brak szczepień przeciwko tej chorobie również wspierają diagnozę. W przypadkach niejednoznacznych lub istotnych (np. nietypowy przebieg, powtórne wystąpienie ospy wietrznej, choroba u kobiety w ciąży) diagnozę można potwierdzić za pomocą badań serologicznych krwi.

Ospa wietrzna to zazwyczaj samoograniczająca się choroba, która po przechorowaniu zapewnia trwałą odporność. Jednak wirus VZV, odpowiedzialny za chorobę, pozostaje w organizmie i może aktywować się po latach w postaci półpaśca.

Większość osób nabiera trwałej odporności po przebyciu ospy wietrznej w dzieciństwie lub w późniejszym wieku i nie zachoruje ponownie. Jednak wirus VZV może aktywować się ponownie jako półpasiec (herpes zoster). W niektórych krajach dostępna jest szczepionka zmniejszająca ryzyko półpaśca, która jest podawana osobom powyżej 60. roku życia, które wcześniej miały ospę wietrzną.

Istnieje możliwość, chociaż trudna i niepraktyczna, izolacji osób wrażliwych na zakażenie VZV. Takie postępowanie może być stosowane w przypadku ciężarnych, które nie miały ospy wietrznej, noworodków, niemowląt oraz pacjentów w ciężkiej immunosupresji. Osoby mające kontakt z chorymi z wysokim ryzykiem powikłań otrzymują specyficzne przeciwciała anty-VZV. W wielu krajach, w tym także w Polsce, dostępne są szczepienia przeciwko ospie wietrznej. Według Programu Szczepień Ochronnych 2017 szczepienie przeciwko ospie wietrznej jest zalecane jako odpłatne, ale istnieje grupa osób, które kwalifikują się do obowiązkowego szczepienia finansowanego ze środków publicznych, m.in. dzieci z upośledzeniem odporności oraz dzieci przebywające w różnych placówkach.

Szczepienie wymaga podania dwóch dawek, pierwszą można podać po ukończeniu 9. miesiąca życia, a drugą po 6 tygodniach. Osoby dorosłe, które nie chorowały na ospę wietrzną, mogą być zaszczepione w dowolnym wieku. Po zastosowaniu szczepionki przeciwko ospie wietrznej nie odnotowano istotnych negatywnych odczynów poszczepiennych.