Niedobór funkcji tarczycy jest powszechnym problemem związany z jej działaniem; dotyka około 5% dorosłych kobiet i około 1% mężczyzn. Mimo że ryzyko niedoczynności tarczycy rośnie wraz z wiekiem (szczególnie u osób powyżej 60 lat), choroba ta może pojawić się także u młodych ludzi i dzieci. Zanotowano, że brak funkcji tarczycy jest częstym objawem choroby Hashimoto w rodzinach.

Jeśli pojawią się objawy sugerujące niedoczynność tarczycy, należy udać się do lekarza rodzinnego, który po przeprowadzeniu badania lekarskiego i zebraniu wywiadu zdecyduje o konieczności zbadania poziomu TSH. Badania TSH powinny być regularnie wykonywane u osób, u których w rodzinie wystąpiła choroba Hashimoto. Jest to szczególnie istotne w przypadku kobiet planujących ciążę, ponieważ niedoczynność tarczycy może być bardzo niekorzystna zarówno dla matki, jak i dla płodu. Z tego powodu wielu specjalistów zaleca, aby każda kobieta planująca ciążę poddała się badaniu poziomu TSH.

Do potwierdzenia niedoczynności tarczycy konieczne jest przeprowadzenie badań hormonalnych. Pierwsze badanie oceniające czynność tarczycy (stężenie TSH we krwi) może zlecić lekarz rodzinny. W przypadku uzyskania nieprawidłowego wyniku konieczne jest wykonanie pomiaru stężenia tyroksyny (FT4). Rozpoznanie pierwotnej niedoczynności tarczycy (związanej z chorobą tarczycy, a nie przysadki) jest możliwe jeżeli podwyższone stężenie TSH jest połączone z obniżonym stężeniem FT4.

W przypadku stwierdzenia niedoczynności tarczycy lekarz będzie starał się ustalić jej przyczynę, korzystając między innymi z USG tarczycy. W chorobie Hashimoto możliwe jest zauważenie zmniejszonej wielkości i obniżonej echogeniczności tarczycy.

Oznaczenie stężeń przeciwciał przeciwtarczycowych w surowicy, zwłaszcza przeciwciał anty-TPO lub anty-TG, może pomóc w diagnozie. Podwyższone stężenie anty-TPO jest charakterystyczne dla choroby Hashimoto.

Niedobór hormonów tarczycy można skutecznie leczyć poprzez regularne przyjmowanie syntetycznej lewotyroksyny, która jest identyczna z naturalnie wytwarzanym hormonem. Istnieje wiele preparatów lewotyroksyny, dlatego zaleca się stosowanie zawsze tego samego preparatu. Regularna suplementacja hormonów tarczycy pozwala na normalizację poziomu TSH i przywrócenie prawidłowego funkcjonowania organizmu. Większość pacjentów może być leczona ambulatoryjnie, ale w przypadku ciężkiej niedoczynności tarczycy lub obecności innych poważnych chorób konieczne może być leczenie szpitalne.

Lewotyroksynę należy przyjmować regularnie o stałej porze, zazwyczaj rano na czczo, 30-60 minut przed posiłkiem. Dawkę leku należy ustalić indywidualnie z lekarzem, a następnie regularnie kontrolować poziom TSH i modyfikować dawkę leku na tej podstawie. Kontrole TSH są początkowo wykonywane co 6-12 tygodni, a po ustabilizowaniu się leczenie kontrola może być rzadsza (co 6-12 miesięcy).

Warto poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, ponieważ niektóre z nich (np. preparaty żelaza) nie powinny być stosowane jednocześnie z lewotyroksyną. Istotne jest zachowanie odstępu czasowego między nimi, zgodnie z zaleceniami specjalisty.

Większość osób z zaburzeniami tarczycy wymaga terapii lewotyroksyną oraz regularnych badań poziomu TSH przez całe życie. Istnieją jednak sytuacje, takie jak poporodowe zapalenie tarczycy czy polekowa niedoczynność tarczycy, w których może dojść do naturalnego wyzdrowienia i ustąpienia objawów niedoczynności tarczycy.

Autoimmunologiczne schorzenia tarczycy, takie jak choroba Gravesa i Basedowa lub choroba Hashimoto, mają podłoże genetyczne. Nie da się zmienić genetycznej predyspozycji osób dotkniętych tą dolegliwością. Osoby, których rodzina ma historię autoimmunologicznych chorób tarczycy, powinny o tym poinformować swoich lekarzy, aby uniknąć leków, które mogą wpłynąć negatywnie na rozwój choroby. Dodatkowo, zaleca się regularne badania stężenia hormonów tarczycy, aby wczesnym wykryciem niedoczynności zapobiec poważnym objawom.