Choroba zapalna stawów, zwana łuszczycowym zapaleniem stawów, charakteryzuje się przewlekłym stanem zapalnym stawów oraz łuszczycą skóry. Czasami może również dotyczyć innych obszarów ciała, takich jak oczy, i prowadzić do przyśpieszonego rozwoju miażdżycy i jej powikłań. Choroba może przebiegać różnorodnie – od łagodnych do ciężkich form, które prowadzą do uszkodzenia stawów i utraty sprawności. Dzięki postępowi w leczeniu łuszczycowego zapalenia stawów, możliwe jest skuteczniejsze kontrolowanie objawów i hamowanie postępu choroby.

• Podatność genetyczna: choroba częściej występuje w rodzinach, gdzie niemal połowa pacjentów ma bliskiego krewnego z łuszczycą lub łuszczycowym zapaleniem stawów; zidentyfikowano wiele genów zwiększających ryzyko choroby (np. antygen HLA-B27, HLA-cw6)
• Zakażenia wirusowe i bakteryjne, urazy mechaniczne, znaczny stres: te czynniki mogą wywołać nieprawidłową odpowiedź układu immunologicznego u osób predysponowanych
• Leki (np. sole litu, beta-blokery, leki przeciwmalaryczne) i inne substancje chemiczne

Reumatoidalne zapalenie stawów dotyka około jednej trzeciej osób cierpiących na reumatoidalne zapalenie skóry, które z kolei dotyka 1-2% populacji. Objawy najczęściej pojawiają się między 30. a 50. rokiem życia (choć może wystąpić u osób młodszych i starszych). Zarówno mężczyźni, jak i kobiety chorują równie często, choć przebieg choroby może być nieco inny.

Choroba, która pojawia się w różnych lokalizacjach lub zajmuje wiele stawów, charakteryzuje się zmiennym przebiegiem, który może być skomplikowany przez objawy ogólne takie jak zmęczenie, uczucie rozbicia czy wzrost temperatury ciała.

Objawy dotyczące narządu ruchu obejmują ból, sztywność i obrzęk stawów, zapalenie przyczepów ścięgnistych, zapalenie palca, deformacje stawów oraz dny moczanowej. Rozpoznanie różnych postaci łuszczycowego zapalenia stawów, z ich charakterystycznymi objawami, jest kluczowe dla skutecznego leczenia i łagodzenia dolegliwości.

Oprócz objawów stawowych, choroba może objawiać się również na skórze, paznokciach, oczach, prowadząc do miażdżycy lub uszkodzeń serca, co wymaga monitorowania przez kardiologa.

Leczniczo rozpoznaje się łuszczycowe zapalenie stawów, kiedy objawy zapalenia stawów pojawiają się u pacjenta cierpiącego na łuszczycę. W przypadku braku zmian skórnych istotne są informacje dotyczące obecności łuszczycy w rodzinie lub historii choroby pacjenta. Ważne są również symptomy takie jak zmiany na paznokciach, zapalenie przyczepów ścięgnistych, „palce kiełbaskowate” czy zapalenie oka - które pomagają odróżnić łuszczycowe zapalenie stawów od innych zapaleń stawów.

W badaniach laboratoryjnych szuka się podwyższonego OB i CRP (świadczącego o stanie zapalnym), choć u niektórych pacjentów wyniki mogą być prawidłowe. Często przeprowadza się także inne badania reumatologiczne, takie jak czynnik reumatoidalny (którego zazwyczaj brak w ŁZS, co ułatwia różnicowanie z innymi zapaleniami stawów) i antygen HLA B27 (częsty w chorobach z grupy, do których należy ŁZS, tzw. spondyloartropatii seronegatywnych). Wskazane jest także wykonanie zdjęć rentgenowskich zajętych stawów (najczęściej rąk i stóp).

U osób podejrzewanych o postać osiową wykonuje się badania obrazowe kręgosłupa i stawów krzyżowo-biodrowych (zdjęcia rentgenowskie lub rezonans magnetyczny). W procesie diagnozowania choroby pomocne jest także badanie ultrasonograficzne, które pozwala na zidentyfikowanie cech zapalenia w stawach i przyczepach ścięgnistych. W przypadku pacjentów z objawami zapalenia spojówek lub naczyniówki oka konieczne jest badanie okulistyczne.

Choroba stawów związana z łuszczycą jest schorzeniem, które nie ulega pełnemu wyleczeniu i ma charakter przewlekły. U niektórych pacjentów przebiega łagodnie, z okresami bezobjawowymi, natomiast u innych (około 5%) może prowadzić do poważnych deformacji stawów i ograniczeń w funkcjonowaniu. Osoby z ciężką postacią choroby żyją krócej niż przeciętna populacja. Jednak dzięki coraz skuteczniejszym metodom leczenia, coraz częściej udaje się osiągnąć remisję i powrót do normalnego życia.

Konieczne jest regularne monitorowanie stanu zdrowia pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów. W przypadku potrzeby, pacjenci są pod opieką specjalistów, takich jak dermatolog czy okulista. W pierwszych fazach choroby oraz podczas zaostrzeń konieczne są częste wizyty u lekarza w celu dostosowania dawek leków i osiągnięcia remisji. W okresie stabilizacji wizyty mogą być rzadsze, zazwyczaj co 6-12 miesięcy.

Badania laboratoryjne są wykonywane w celu monitorowania aktywności stanu zapalnego, funkcjonowania narządów wewnętrznych oraz działań niepożądanych leków. Ważne jest również regularne monitorowanie stanu sercowo-naczyniowego, w tym ciśnienia tętniczego, a także badania oceniające ryzyko cukrzycy i zaburzeń lipidowych, zazwyczaj raz w roku. Istotne jest także zapobieganie osteoporozie oraz zgubnych złamaniom kości.

Niestety, nie jesteśmy w stanie kontrolować wystąpienia łuszczycowego zapalenia stawów. Osoby cierpiące na łuszczycę, które zauważą u siebie jakiekolwiek objawy związane z narządem ruchu, powinny skonsultować się z lekarzem. Ważne jest unikanie czynników, które mogą wywołać chorobę lub pogorszyć jej przebieg.