Metformina, znana również pod różnymi nazwami handlowymi, poprawia metabolizm węglowodanów poprzez zmniejszenie insulinooporności i hamowanie produkcji glukozy w wątrobie. Działa również pozytywnie na masę ciała, stężenie lipidów i serce. Stosuje się ją w cukrzycy typu 2, stanach przedcukrzycowych i zespole policystycznych jajników. Metforminę należy stopniowo wprowadzać do leczenia, aby zminimalizować możliwe działania niepożądane, głównie ze strony przewodu pokarmowego.

Lek ten nie powoduje niedocukrzeń i warto pamiętać, że pełne działanie metforminy pojawia się po około 2 tygodniach stosowania.

Przeciwwskazania do stosowania metforminy obejmują ciężką niewydolność nerek lub wątroby, uzależnienie od alkoholu, ciężką niewydolność serca, POChP i bezdech senny. Leczenie cukrzycy typu 2 powinno zaczynać się od diety cukrzycowej, zwiększenia aktywności fizycznej i stosowania metforminy. Lek jest dostępny w postaci tabletek do przyjmowania 2–3 razy dziennie lub w tabletkach o przedłużonym działaniu na noc. Metformina jest bezpiecznym lekiem o pozytywnych efektach na organizm, dlatego nie należy go odstawiać z powodów błahych.

Jest to grupa leków, z których w Polsce oferowane są trzy preparaty: gliklazyd, glimepiryd i glipizyd.

Leki te, będące pochodnymi sulfonylomocznika, regulują poziom glukozy poprzez zwiększenie produkcji insuliny oraz wpływ na metabolizm glukozy w organizmie. Są one dostępne w postaci tabletek. Pomagają one skutecznie obniżyć stężenie glukozy, jednak mogą powodować hipoglikemię. Należy je przyjmować rano, przed śniadaniem, a dawkę oraz rodzaj preparatu dobierze lekarz specjalista. Leki te można stosować zarówno samodzielnie, jak i w połączeniu z metforminą oraz innymi lekami przeciwcukrzycowymi.

Głównym skutkiem ubocznym pochodnych sulfonylomocznika jest występowanie hipoglikemii, mogą także powodować przyrost masy ciała. Przeciwwskazania do stosowania tych leków obejmują: ciężką niewydolność wątroby lub nerek.

Akarboza jest lekiem przeciwcukrzycowym w postaci tabletek, który hamuje wchłanianie glukozy z przewodu pokarmowego, co prowadzi do obniżenia poziomu cukru we krwi. Może być stosowany jako dodatek do innej terapii przeciwcukrzycowej. Standardowa dawka to 2-3 tabletki dziennie przed posiłkami.

Możliwe skutki uboczne to wzdęcia, nadmierne gazowanie i rzadziej biegunka, które są bardziej nasilone u osób nieprzestrzegających zaleceń dietetycznych. Nie należy stosować akarbozy w przypadku ciężkiej niewydolności nerek i wątroby.

Leki inkretynowe zwiększają wydzielanie insuliny przez trzustkę, opóźniają opróżnianie żołądka, zmniejszają stężenie glukozy we krwi i masę ciała. Mogą powodować nudności, brak apetytu i czasami wymioty. Dzielą się na dwie podgrupy.

Pierwsza podgrupa to leki aktywujące receptor GLP-1 (takie jak dulaglutyd, eksenatyd, liksysenatyd, liraglutyd), podawane w zastrzykach podskórnych. Stosuje się je często w połączeniu z metforminą i/lub pochodnymi sulfonylomocznika.

Druga podgrupa to inhibitory DPP-4 (czyli tzw. gliptyny), przyjmowane doustnie. Te leki także zwiększają wydzielanie insuliny, opóźniają opróżnianie żołądka, dając uczucie sytości, i wpływają na apetyt. Zmniejszają stężenie glukozy we krwi i masę ciała. Mogą powodować nudności, brak apetytu i czasami wymioty.

Preparaty dostępne w postaci tabletek (jak linagliptyna, saksagliptyna, sitagliptyna, widagliptyna) często są również dostępne w postaci preparatów złożonych zawierających metforminę w tej samej tabletce.

Leki inkretynowe, jako nowa grupa leków, nie są jeszcze często stosowane w Polsce, ponieważ nie są refundowane.

Inhibitory SGLT2 (znane również jako flozyny lub gliflozyny) są lekami, które zwiększają usuwanie glukozy z organizmu poprzez mocz. Działają obniżająco na poziom glukozy we krwi, masę ciała oraz ciśnienie tętnicze. Preparaty flozyny pod postacią tabletek powinno się stosować raz na dobę. Zazwyczaj są one stosowane w połączeniu z metforminą. Ze względu na zwiększone wydalanie glukozy przez mocz, mogą one być przyczyną infekcji układu moczowo-płciowego, dlatego podczas ich stosowania zaleca się szczególną higienę.

Jedynym aktualnie dostępnym lekarstwem z grupy leków z rodziny tiazolidynodionów, czyli glitazonów, jest pioglitazon. Działa on poprzez zmniejszenie oporności na insulinę, co skutkuje obniżeniem poziomu glukozy i wolnych kwasów tłuszczowych we krwi. Lek ten jest przyjmowany doustnie raz na dobę i zazwyczaj stosuje się go w połączeniu z metforminą. Należy jednak pamiętać, że pioglitazon może powodować zatrzymywanie wody w organizmie, dlatego nie powinien być stosowany u osób cierpiących na niewydolność serca.