GGTP – co to jest gamma-glutamylotranspeptydaza?
Enzym gamma-glutamylotranspeptydaza (GGTP) jest obecny w wielu częściach ciała człowieka, z największą aktywnością w jelicie i nerkach. Jego obecność można zaobserwować również w innych tkankach i płynach ustrojowych, takich jak wątroba, drogi żółciowe, trzustka, mózg, ślina, szpik kostny i płyn mózgowo-rdzeniowy. GGTP w krwi głównie pochodzi z wątroby. Test aktywności gamma-glutamylotranspeptydazy jest jednym z najbardziej czułych testów wątrobowych, co oznacza, że nawet niewielkie problemy z wątrobą mogą spowodować wzrost stężenia GGTP. Prawidłowy wynik GGTP może być wskaźnikiem braku chorób wątroby.
Badanie GGTP – jakie są wskazania do oznaczenia aktywności gamma-glutamylotranspeptydazy we krwi?
Główne powody wykonania testu aktywności GGTP to różne schorzenia wątroby, takie jak alkoholowa choroba wątroby czy cholestaza.
Test jest także pomocny przy podejrzeniu toksycznego uszkodzenia wątroby oraz w przypadku niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby, marskości wątroby, pierwotnego stwardniającego zapalenia dróg żółciowych i nowotworów wątroby.
Badanie GGTP – na czym polega?
Test GGTP jest wykonywany w przypadku podejrzenia chorób wątroby oraz stanów, które mogą powodować uszkodzenie tego narządu.
Poziom GGTP jest mierzony we krwi poprzez pobranie niewielkiej próbki krwi żylnej. Należy być na czczo przed badaniem (co najmniej 8-12 godzin od ostatniego posiłku). Nie ma żadnych przeciwwskazań do przeprowadzenia tego testu.
Norma GGTP – jak interpretować wyniki badania?
Standardowy poziom aktywności GGTP we krwi to poniżej 35 IU/l u kobiet i poniżej 40 IU/l u mężczyzn (większa aktywność GGTP u mężczyzn wynika z działania gruczołu krokowego).
Aby ustalić diagnozę, konieczne jest ocenienie stanu klinicznego pacjenta (objawy i inne wyniki badań) i porównanie ich z aktywnością enzymów wątrobowych, takich jak GGTP, AST i ALT. Stosunek GGTP do ALT większy niż 1 może wskazywać na niedrożność dróg żółciowych, podczas gdy stosunek GGTP/AST między 0,1 a 0,2 może wskazywać na ostre wirusowe zapalenie wątroby.
Przyczyny zwiększenia aktywności GGTP
Przyczyny podwyższonej aktywności gamma-glutamylotranspeptydazy:
- zablokowanie przepływu żółci wewnątrz- i na zewnątrz wątroby
- nadmierne spożycie alkoholu przez długi czas
- choroby wątroby
- uszkodzenie wątroby spowodowane lekami (szczególnie po przyjmowaniu leków przeciwpadaczkowych, ryfampicyny, metotreksatu, furosemidu)
- ostre lub przewlekłe zapalenie trzustki
- reumatoidalne zapalenie stawów
- choroby autoimmunologiczne (np. pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych)
- cukrzyca
- otyłość
- porfiria
- zawał serca
- w około 10% przypadków nie ma jasnej przyczyny zwiększonej aktywności GGTP we krwi.