Chlamydiozy to kolekcja chorób zakaźnych wywołanych przez bakterie zamieszkujące wnętrze komórek należące do rzędu Chlamydiales. Niektóre z nich to Chlamydophila pneumoniae, Chlamydophila psittaci oraz Chlamydia trachomatis, które odpowiadają za różne infekcje u ludzi, ptaków i noworodków.

Infekcje spowodowane przez Chlamydia pneumoniae przenoszone są drogą kropelkową, podczas gdy ornitoza, wywołana przez Chlamydia psittaci, jest przenoszona przez kontakt z ptakami zakażonymi lub wdychanie aerozolu zawierającego pył z ich odchodów. Chlamydia trachomatis, najbardziej powszechny gatunek chlamydii, powoduje różne choroby u ludzi, przenoszone najczęściej drogą kontaktów płciowych lub w czasie porodu.

Częstość występowania infekcji chlamydialnych w Polsce jest niedostatecznie uwzględniana, ponieważ diagnoza jest utrudniona, a objawy mogą być łagodne lub wręcz niezauważalne. Szacuje się, że bakteria ta może być odpowiedzialna za 5-15% przypadków zapalenia płuc. Dane epidemiologiczne sugerują, że aż 40% populacji Polski miało kontakt z .

Zakażenie tym patogenem jest powszechne na całym świecie, a w USA jest najczęstszą bakteryjną infekcją przenoszoną drogą płciową. Najwyższa częstość występowania dotyczy osób młodych (15-24 lata). Ryzyko zakażenia jest zwiększone w przypadku określonych zachowań seksualnych, takich jak zmiana partnera lub posiadanie więcej niż jednego partnera w ciągu trzech ostatnich miesięcy, wcześniejsze zakażenie chlamydią lub innymi infekcjami przenoszonymi drogą płciową oraz nieregularne stosowanie prezerwatyw. Istnieje wysokie ryzyko ponownego zakażenia chlamydią w ciągu kilku miesięcy po pierwszym wystąpieniu infekcji lub innej choroby przenoszonej drogą płciową.

Choroba gardła oznaczana Chlamydophila pneumoniae może być początkiem zapalenia płuc o kilka tygodni. Większość zakażeń jest bezobjawowa lub ma łagodne objawy, ale czasami może pojawić się ból głowy. Znane są przypadki epidemii w grupach ludzi.

Zakażenie C. pneumoniae może prowadzić do uporczywego kaszlu trwającego nawet 21 dni, a powikłaniem może być zapalenie płuc.

Ornitoza może mieć różny przebieg, od bezobjawowego do ciężkiego z gorączką, kaszlem i bólem głowy. Podczas badania lekarz może zauważyć zmiany w płucach oraz powiększenie wątroby i śledziony. Może to prowadzić do powikłań, takich jak zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub uszkodzenie zastawek serca.

Chlamydia trachomatis może wywoływać różne objawy, głównie związane z układem moczowo-płciowym. U mężczyzn często występuje zapalenie cewki moczowej, które często przebiega bezobjawowo.

U kobiet najczęstszą formą zakażenia jest zapalenie kanału szyjki macicy, które często jest bezobjawowe. Może to prowadzić do powikłań takich jak przedwczesny poród u ciężarnych.

Zakażenie Chlamydia trachomatis może również prowadzić do innych powikłań, takich jak zapalenie odbytu czy gardła. U noworodków i niemowląt może prowadzić do zapalenia spojówek lub płuc.

Zakażenia układu oddechowego wywołane bakterią zazwyczaj mają łagodny przebieg. W przypadku nasilających się objawów warto skonsultować się z lekarzem. Natomiast ornitoza charakteryzuje się bardziej ciężkim przebiegiem, gwałtownymi objawami i większym nasileniem w porównaniu do zakażenia .

Objawy zapalenia płuc spowodowanego chlamydią to m.in. gorączka utrzymująca się, silne bóle głowy, duszność, bóle w klatce piersiowej, przyspieszony oddech, obniżone ciśnienie krwi, szybkie pogorszenie stanu zdrowia, drgawki, utrata przytomności, senność, ostry ból brzucha, wymagające natychmiastowej interwencji lekarskiej (np. pogotowia ratunkowego, oddziału ratunkowego szpitala).

Jeśli istnieje podejrzenie zakażenia bakterią , konieczna jest konsultacja w poradni wenerologicznej dla diagnozy i leczenia. Z uwagi na specyficzne dolegliwości przewlekłe związane z narządami moczowo-płciowymi, pacjenci mogą początkowo zwracać się o pomoc do poradni ginekologicznej, nefrologicznej lub urologicznej.

Diagnoza chlamydiozy na podstawie symptomów jest trudna, konieczne jest przeprowadzenie odpowiednich badań laboratoryjnych. Metody diagnostyczne obejmują wykrywanie przeciwciał przeciwko chlamydiom oraz badania molekularne, które pozwalają wykryć materiał genetyczny bakterii. Tradycyjne hodowle mikroorganizmów nie są możliwe, ponieważ chlamydie rosną wewnątrz komórek.

W przypadku infekcji i wykorzystuje się metody wykrywania przeciwciał. Natomiast w diagnostyce zakażeń stosuje się metody bezpośredniego wykrywania bakterii i materiału genetycznego w próbkach klinicznych, takich jak wymazy z szyjki macicy, cewki moczowej lub mocz.

Jeśli występuje zapalenie płuc związane z chlamydiami, lekarz zazwyczaj zaleca wykonanie RTG klatki piersiowej. W przypadku powikłań wewnątrzbrzusznych, może zlecić badanie ultrasonograficzne lub tomografię komputerową jamy brzusznej i miednicy mniejszej.

W leczeniu infekcji chlamydią stosuje się konkretne antybiotyki skuteczne przeciwko bakteriom wewnątrzkomórkowym. Długość terapii zależy od czynnika wywołującego i formy choroby, zazwyczaj trwa od tygodnia w przypadku zakażenia , do czterech tygodni u pacjentów z ornitozą lub zakażeniem .

Prognosis in chlamydial infections is generally good. Antibiotic therapy and supportive treatment ensure cure. In case of infections, treatment should also be carried out in the partner. Sexual abstinence is recommended until the completion of treatment and resolution of symptoms.

Chlamydia trachomatis - konsekwencje u mężczyzn

Infekcja Chlamydia trachomatis może prowadzić u mężczyzn do różnych powikłań, takich jak:

• Zapalenie najądrza - jest najczęstszą przyczyną zapalenia najądrzy u mężczyzn poniżej 35 roku życia. Objawy często pojawiają się po kilku tygodniach od zapalenia cewki moczowej i zazwyczaj dotyczą jednego jądra. Mogą wystąpić takie objawy jak ból promieniujący do pachwiny, powiększenie najądrza, obrzęk i zaczerwienienie moszny oraz gorączka.
• Zapalenie gruczołu krokowego - występuje rzadko, zwykle przebiega łagodnie z okresowymi dolegliwościami.
• Zwężenie cewki moczowej - obecnie rzadkie.

Chlamydia trachomatis - konsekwencje u kobiet

Konsekwencje zakażenia chlamydią u kobiet mogą obejmować zapalenie narządów miednicy mniejszej. Zapalenie błony śluzowej macicy występuje u około połowy kobiet z zapaleniem szyjki macicy wywołanym przez chlamydię. Objawy te mogą obejmować krwawienia międzymiesiączkowe, wydłużone lub bardziej obfite krwawienia miesiączkowe oraz ból lub tkliwość podbrzusza. Infekcja może rozprzestrzeniać się na przydatki.

Poważnymi konsekwencjami mogą być niepłodność oraz ciąże pozamaciczne.

Chlamydia trachomatis - konsekwencje u obu płci

Oprócz powikłań specyficznych dla płci, zakażenie Chlamydia trachomatis może prowadzić do wspólnych konsekwencji, takich jak:

• Zespół Reitera - częstszy u mężczyzn niż u kobiet, objawia się reaktywnym zapaleniem stawów, zapaleniem spojówek i zapaleniem cewki moczowej lub szyjki macicy. Może także pojawić się zapalenie skóry i błon śluzowych, podobne do zmian występujących w łuszczycy.
• Zespół Fitz-Hugha i Curtisa - zapalenie tkanki okołowątrobowej połączone z zapaleniem przydatków u kobiet, objawy podobne do zapalenia narządów miednicy mniejszej, ale z dodatkowym bólem w górnej części brzucha po prawej stronie pod żebrami.

Chlamydiozy mają skłonność do nawracania. Dlatego konieczne jest stosowanie długotrwałej antybiotykoterapii oraz regularnych badań kontrolnych po zakończeniu leczenia. Przejście chlamydiozy nie zapewnia trwałej odporności, co sprawia, że możliwe jest ponowne zachorowanie. Powtarzające się zakażenia u osób aktywnych seksualnie stanowią istotny problem w terapii zakażeń .

Zachorowaniom na ornitozę u ludzi najlepiej zapobiegać poprzez kontrolę rezerwuaru zwierzęcego. Ptaki podejrzane o zakażenie powinny być regularnie badane przez weterynarza podczas leczenia. Czasami, w przypadku importerowanych ptaków egzotycznych, konieczna jest kwarantanna. Należy unikać wdychania aerozolu zawierającego pył z piór ptaków oraz odchodów i wydzielin ptaków.

Zarażenia przenoszone są głównie drogą płciową. Aby zmniejszyć ryzyko zakażenia, można:

• prowadzić monogamiczny związek
• unikac przygodnych kontaktów seksualnych
• korzystać z prezerwatyw
• unikać współżycia z osobami chorymi na choroby przenoszone drogą płciową.