PL/H/0754/001-006/IB/003

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta

Piramil Biso, 2,5 mg + 1,25 mg, kapsułki, twarde

Piramil Biso, 2,5 mg + 2,5 mg, kapsułki, twarde

Piramil Biso, 5 mg + 2,5 mg, kapsułki, twarde

Piramil Biso, 5 mg + 5 mg, kapsułki, twarde

Piramil Biso, 10 mg + 5 mg, kapsułki, twarde

Piramil Biso, 10 mg + 10 mg, kapsułki, twarde

Ramiprilum+ Bisoprololi fumaras

Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje ważne dla pacjenta.

Należy zachować tę ulotkę, aby w razie potrzeby móc ją ponownie przeczytać.

W razie jakichkolwiek wątpliwości należy zwrócić się do lekarza, farmaceuty lub pielęgniarki.

Lek ten został przepisany ściśle określonej osobie. Nie należy go przekazywać innym. Lek może zaszkodzić innej osobie, nawet, jeśli objawy jej choroby są takie same.

Jeśli u pacjenta wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie możliwe objawy niepożądane niewymienione w tej ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi, farmaceucie lub pielęgniarce. Patrz punkt 4.

Spis treści ulotki:

1. Co to jest Piramil Biso i w jakim celu się go stosuje
2. Informacje ważne przed zastosowaniem leku Piramil Biso
3. Jak stosować Piramil Biso
4. Możliwe działania niepożądane
5. Jak przechowywać Piramil Biso
6. Zawartość opakowania i inne informacje

1. Co to jest Piramil Biso i w jakim celu się go stosuje

Lek Piramil Biso zawiera dwie substancje czynne, bisoprololu fumaran i ramipryl, w jednej kapsułce:

• Ramipryl jest inhibitorem konwertazy angiotensyny (ACEI). Działa poprzez rozszerzanie naczyń krwionośnych, co ułatwia sercu pompowanie krwi.
• Bisoprololu fumaran należy do grupy leków zwanych beta-adrenolitykami. Beta-adrenolityki zwalniają częstość akcji serca i powodują, że serce skuteczniej pompuje krew do całego organizmu.

Piramil Biso stosuje się w leczeniu wysokiego ciśnienia tętniczego (nadciśnienia tętniczego) i (lub) przewlekłej niewydolności serca z dysfunkcją lewej komory (stan, w którym serce nie jest w stanie pompować wystarczającej ilości krwi do zaspokojenia potrzeb organizmu, co skutkuje dusznością i obrzękiem) i (lub) w celu zmniejszenia ryzyka zdarzeń sercowych, takich jak zawał mięśnia sercowego, u pacjentów z przewlekłą chorobą wieńcową (stanem, w którym zaopatrzenie serca w krew jest zmniejszone lub zablokowane) i którzy mieli już zawał serca oraz (lub) zabieg chirurgiczny mający poprawić zaopatrzenie serca w krew przez rozszerzenie naczyń krwionośnych, które ją dostarczają, lub cukrzycy z co najmniej jednym sercowo-naczyniowym czynnikiem ryzyka.

Zamiast przyjmować bisoprololu fumaran i ramipryl w oddzielnych kapsułkach, pacjent zażyje tylko jedną kapsułkę leku Piramil Biso, która zawiera obie substancje czynne w tych samych ilościach.

lek Piramil Biso;  pacjent jest w ciąży, podejrzewa, że może być w ciąży lub planuje ciążę;  pacjent karmi piersią. Poinformuj lekarza, jeśli którykolwiek z powyższych punktów dotyczy pacjenta. Dzieci i młodzież Leku Piramil Biso nie zaleca się stosować u dzieci i młodzieży poniżej 18. roku życia. Inne leki i lek Piramil Biso Należy poinformować lekarza o wszystkich stosowanych obecnie lub niedawno innych lekach, w tym również o lekach wydawanych bez recepty. W szczególności dotyczy to:  innych leków obniżających ciśnienie tętnicze;  leków obniżających stężenie potasu we krwi;  leków stosowanych w leczeniu depresji, zaburzeń psychicznych oraz zaburzeń zwią- zanych z wiekiem;  leków stosowanych w leczeniu cukrzycy;  leków stosowanych w leczeniu ostrego zatrucia alkoholem;  leków stosowanych w leczeniu chorób serca, jak np. w leczeniu niewydolności serca, w przypadku wystąpienia obrzęku plamkowego (np. blokery wapnia, zmiennoprzeciwskurczowe oraz ACE- hamowniki);  leków przeciwnowotworowych;  leków zwiększających przepływ limfy;  leków zwiększających skurcze mięśni;  antyarytmików;  leków rozszerzających oskrzela;  leków przeciwpadaczkowych;  leków przeciwgruźliczych;  leków stosowanych do znieczulenia ogólnego;  leków zmniejszających stężenie potasu we krwi;  leków zwiększających stężenie potasu we krwi;  leków zawierających w składzie potas;  leków zmniejszających stężenie glukozy we krwi;  leków nasennych i przeciwbólowych zawierających morfinę i jej pochodne;  leków moczopędnych;  leków nasercowych;  leków hormonalnych. Przed zastosowaniem leku Piramil Biso należy powiedzieć lekarzowi lub farmaceucie o wszystkich stosowanych obecnie lub niedawno innych lekach. Ciąża, karmienie piersią i płodność Jeśli pacjentka jest w ciąży, podejrzewa, że może być w ciąży lub planuje ciążę, powinna poinformować o tym lekarza przed zastosowaniem tego leku. Nie należy stosować leku Piramil Biso w okresie ciąży,dłuższym niŜ 3 miesiące ciąży, w trzecim trymestrze ciąży. Jeśli pacjentka zajdzie w ciążę, gdy jest leczona lekiem Piramil Biso, należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem. Leku Piramil Biso nie wolno stosować w okresie karmienia piersią. Leku Piramil Biso nie wolno stosować w ciąŜy. Ruch i obsługę maszyn Lek Piramil Biso nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych i obsługiwania maszyn.

Użądlenie pszczół i os

Poniżej znajdują się istotne informacje dotyczące przyjmowania leku Piramil Biso:

• Pacjent pości lub jest na diecie
• Pacjent jest poddawany znieczuleniu i (lub) zabiegowi chirurgicznemu
• Pacjent ma zaburzenia krążenia w kończynach
• Pacjent ma astmę lub przewlekłą chorobę płuc
• Pacjent ma (lub miał) łuszczycę

Jeśli wystąpią objawy ciężkiej reakcji alergicznej, należy przerwać przyjmowanie leku i skontaktować się z lekarzem.

Ważne jest również poinformowanie lekarza o innych przyjmowanych lekach, aby uniknąć niepożądanych interakcji.

Dzieci i młodzież

Leku Piramil Biso nie zaleca się do stosowania u dzieci i młodzieży w wieku poniżej 18 lat.

Ciąża

Kobiety w ciąży nie powinny stosować leku Piramil Biso, zwłaszcza po 3 miesiącu ciąży, ze względu na ryzyko uszkodzenia dziecka.

PL/H/0754/001-006/IB/003

angiotensyny II (ARB), aliskiren (patrz także informacje w punkcie „Kiedy nie stosować leku Piramil Biso” oraz „Ostrzeżenia i środki ostrożności”), lub leki moczopędne (leki zwiększające ilość wytwarzanego w nerkach moczu);

leki oszczędzające potas (np. triamteren, amiloryd), suplementy potasu lub zamienniki soli zawierające potas, inne leki mogące zwiększać stężenie potasu w organizmie (takie jak heparyna i kotrimoksazol, znany także jako lek złożony zawierający trimetoprim i sulfametoksazol);

leki oszczędzające potas stosowane w leczeniu niewydolności serca: eplerenon i spironolakton w dawkach od 12,5 mg do 50 mg na dobę;

leki sympatykomimetyczne stosowane w leczeniu wstrząsu (adrenalina, noradrenalina, dobutamina, izoprenalina, efedryna);

estramustyna stosowana w leczeniu raka;

leki, które stosuje się najczęściej w leczeniu biegunki (racekadotryl) lub w celu uniknięcia odrzucenia przeszczepionych narządów (syrolimus, ewerolimus, temsyrolimus i inne leki należące do grupy leków zwanych inhibitorami mTOR). Patrz punkt „Ostrzeżenia i środki ostrożności”;

lek złożony zawierający sakubitryl i walsartan (stosowany w leczeniu przewlekłej niewydolności serca). Patrz punkty „Kiedy nie stosować leku Piramil Biso” oraz „Ostrzeżenia i środki ostrożności”;

lit stosowany w leczeniu manii lub depresji;

pewne leki stosowane w leczeniu depresji, takie jak imipramina, amitryptylina, inhibitory monoaminooksydazy (inhibitory MAO; oprócz inhibitorów MAO-B);

pewne leki stosowane w leczeniu schizofrenii (leki przeciwpsychotyczne);

pewne leki stosowane w leczeniu padaczki (fenytoina, barbiturany, takie jak fenobarbital);

środki znieczulające stosowane w zabiegach chirurgicznych;

leki rozszerzające naczynia krwionośne, w tym azotany (leki powodujące, że naczynia krwionośne stają się szersze);

trimetoprim stosowany w leczeniu zakażeń;

leki immunosupresyjne (zmniejszające reakcje obronne organizmu), takie jak cyklosporyna, takrolimus, stosowane w leczeniu zaburzeń autoimmunologicznych lub po przeszczepieniu narządów;

allopurynol stosowany w leczeniu dny moczanowej;

leki parasympatykomimetyczne stosowane w leczeniu chorób, takich jak: choroba Alzheimera lub jaskra;

podawane miejscowo beta-adrenolityki, stosowane w leczeniu jaskry (zwiększonego ciśnienia w oku);

meflochina stosowana w zapobieganiu lub leczeniu malarii;

baklofen stosowany w leczeniu sztywności mięśni w takich chorobach, jak stwardnienie rozsiane;

sole złota, szczególnie podawane dożylnie (stosowane w leczeniu objawów reumatoidalnego zapalenia stawów);

leki stosowane w leczeniu cukrzycy, takie jak insulina, metformina, linagliptyna, saksagliptyna, sitagliptyna, wildagliptyna;

niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), takie jak ibuprofen, diklofenak lub duże dawki kwasu acetylosalicylowego, stosowane w leczeniu zapalenia stawów, bólu głowy, bólu lub stanu zapalnego.

Piramil Biso z jedzeniem, piciem i alkoholem

Zaleca się zażywanie leku Piramil Biso przed posiłkiem.

Ciąża i karmienie piersią

Jeśli pacjentka jest w ciąży lub karmi piersią, przypuszcza, że może być w ciąży lub gdy planuje mieć dziecko, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku.

Ciąża

Pacjentka musi powiedzieć lekarzowi, jeśli myśli, że jest (lub może być) w ciąży. Zazwyczaj lekarz zaleci przerwanie przyjmowania leku Piramil Biso przed zajściem w ciążę lub gdy tylko pacjentka

Informacje o leku Piramil Biso

PL/H/0754/001-006/IB/003 dowie się, że jest w ciąży oraz zaleci zażywanie innego leku zamiast leku Piramil Biso. Piramil Biso nie jest zalecany we wczesnym etapie ciąży i nie wolno go przyjmować, jeśli pacjentka jest w ciąży dłużej niż 3 miesiące, ponieważ lek może powodować poważne uszkodzenie u dziecka, jeżeli jest stosowany po trzecim miesiącu ciąży.

Karmienie piersią

Należy powiedzieć lekarzowi, jeśli pacjentka karmi lub zaczyna karmić piersią. Piramil Biso nie jest zalecany u kobiet karmiących piersią. Lekarz może wybrać inną metodę leczenia, jeśli pacjentka chce karmić piersią, zwłaszcza, gdy dziecko jest noworodkiem albo było urodzone przedwcześnie.

Prowadzenie pojazdów i obsługiwanie maszyn

Piramil Biso zwykle nie wpływa na czujność, ale u niektórych pacjentów mogą wystąpić zawroty głowy lub osłabienie związane z niskim ciśnieniem tętniczym, zwłaszcza na początku leczenia lub po zmianie leku albo w skojarzeniu z alkoholem. W takiej sytuacji zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn może być zaburzona.

Laktoza

Piramil Biso, 2,5 mg + 1,25 mg zawiera 40,97 mg laktozy (20,49 mg glukozy i 20,49 mg galaktozy) na dawkę. Należy to wziąć pod uwagę u pacjentów z cukrzycą.

3. Jak stosować Piramil Biso

Ten lek należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza lub farmaceuty. W razie wątpliwości należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty.

Zalecana dawka

Zalecana dawka to jedna kapsułka raz na dobę. Kapsułkę należy połknąć popijając szklanką wody, rano przed posiłkiem.

Pacjenci z chorobą nerek

U pacjentów z umiarkowaną chorobą nerek lekarz dostosuje dawkę leku Piramil Biso. Leku Piramil Biso nie zaleca się pacjentom z ciężką chorobą nerek.

Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby

Lekarz będzie bardzo dokładnie kontrolował pacjentów z łagodną lub umiarkowaną chorobą wątroby podczas rozpoczęcia leczenia lekiem Piramil Biso.

Stosowanie u dzieci i młodzieży

Nie zaleca się stosowania u dzieci i młodzieży.

Informacje o leku Piramil Biso

PL/H/0754/001-006/IB/003

Przed użyciem leku należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Najczęstszymi objawami przedawkowania są: obniżenie ciśnienia tętniczego, zawroty głowy, omdlenie, trudności z oddychaniem, drżenia i zwolniona częstość akcji serca.

Pominięcie przyjęcia dawki leku Piramil Biso

Ważne jest regularne przyjmowanie leku. W przypadku pominięcia dawki, należy ją przyjąć przy najbliższej okazji, nie stosować podwójnej dawki.

Przerwanie stosowania leku Piramil Biso

Nie należy nagle przerywać leczenia lekiem Piramil Biso bez konsultacji z lekarzem. Może to spowodować znaczne pogorszenie czynności serca, zwłaszcza u pacjentów z chorobą wieńcową.

W przypadku wątpliwości związanych ze stosowaniem leku należy skonsultować się z lekarzem, farmaceutą lub pielęgniarką.

Możliwe działania niepożądane

Jak każdy lek, lek Piramil Biso może powodować działania niepożądane. Należy natychmiast skontaktować się z lekarzem w przypadku wystąpienia silnych zawrotów głowy, omdlenia, nasilenia niewydolności serca, obrzęku twarzy, trudności w oddychaniu, nagłego świszczącego oddechu, bólu w klatce piersiowej, czy wysypki.

Piramil Biso jest zazwyczaj dobrze tolerowany, ale mogą wystąpić różne działania niepożądane. Należy poinformować lekarza lub farmaceutę o każdym objawie niepożądanym, zwłaszcza na początku leczenia.

7

PL/H/0754/001-006/IB/003

Zawroty głowy pochodzenia ośrodkowego:

zawroty głowy pochodzenia ośrodkowego;

omdlenie, nieprawidłowo niskie ciśnienie tętnicze, zwłaszcza w pozycji stojącej lub szybkiej zmiany pozycji na stojącą;

drętwienie rąk lub stóp;

uczucie ziębnięcia rąk lub stóp;

kaszel;

duszność;

zapalenie zatok lub oskrzeli;

ból w klatce piersiowej;

zaburzenia żołądkowo-jelitowe, takie jak nudności, wymioty, ból brzucha, niestrawność lub trudności z trawieniem, biegunka, zaparcie;

reakcje alergiczne, takie jak wysypki, świąd;

kurcze mięśni, ból mięśni;

uczucie zmęczenia;

znużenie;

większe niż zwykle stężenie potasu w wynikach badań laboratoryjnych krwi.

Niezbyt często:

zawroty głowy pochodzenia obwodowego;

zaburzenia smaku;

uczucie mrowienia (parestezje);

zaburzenia widzenia;

szumy uszne (uczucie hałasu w uszach);

uczucie zatkania nosa, trudności w oddychaniu lub nasilenie astmy;

katar, przekrwienie błony śluzowej nosa;

uderzenia gorąca;

zmiany nastroju;

zaburzenia snu;

depresja;

suchość w jamie ustnej;

pocenie;

choroby nerek;

wydalanie w ciągu dnia większej ilości wody (moczu) niż zwykle;

impotencja;

zwiększenie liczby eozynofilów (rodzaj krwinek białych);

senność;

kołatanie serca;

częstoskurcz;

nieregularna częstość akcji serca (zaburzenia przewodzenia przedsionkowo-komorowego);

osłabienie mięśni;

ból stawów;

obrzęk obwodowy;

gorączka;

utrata lub zmniejszenie apetytu (jadłowstręt);

zmienione wyniki badań laboratoryjnych: zwiększenie liczby rodzaju krwinek białych (eozynofilia), zwiększenie stężenia mocznika we krwi, zwiększenie stężenia kreatyniny we krwi, zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych, wysokie stężenie bilirubiny w surowicy krwi;

zwiększenie stężenia białka w moczu;

owrzodzenie jamy ustnej;

powiększenie piersi u mężczyzn.

Rzadko:

koszmary senne, omamy;

zmniejszone wydzielanie łez (suchość oczu);

zaczerwienienie, swędzenie lub łzawienie oczu;

zaburzenia słuchu;

Skutki uboczne

PL/H/0754/001-006/IB/003

• zapalenie wątroby, mogące powodować zażółcenie skóry lub białkówek oczu;
• zapalenie naczyń krwionośnych;
• zmienione wyniki badań laboratoryjnych: zmiany stężenia tłuszczów, zwiększenie liczby krwinek czerwonych, krwinek białych lub płytek krwi lub zmiany stężenia hemoglobiny.

Bardzo rzadko:

• dezorientacja;
• zapalenie trzustki (które może powodować silny ból w nadbrzuszu, promieniujący do pleców);
• wypadanie włosów;
• wystąpienie lub nasilenie łuszczycy, wysypki łuszczycopodobnej;
• zwiększenie wrażliwości skóry na słońce (reakcje fotowrażliwości).

Częstość nieznana:

• zmiana koloru, uczucie drętwienia i ból palców rąk i nóg (objaw Raynauda);
• małe stężenie sodu, bardzo małe stężenie cukru (hipoglikemia) w przypadku pacjentów z cukrzycą;
• zapalenie języka.

Zagęszczenie moczu (ciemna barwa moczu), nudności lub wymioty, kurcze mięśni, dezorientacja i drgawki, co może być spowodowane niewłaściwym wydzielaniem hormonu antydiuretycznego, może wystąpić w wyniku stosowania inhibitorów konwertazy angiotensyny. Jeśli wystąpią takie objawy, należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem.

Zgłaszanie działań niepożądanych

Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane niewymienione w ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi, farmaceucie lub pielęgniarce. Działania niepożądane można zgłaszać bezpośrednio do Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych: Al. Jerozolimskie 181C, 02-222 Warszawa. Telefon: +48 22 49 21 301, faks: +48 22 49 21 309, strona internetowa: . Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu. Dzięki zgłaszaniu działań niepożądanych można będzie zgromadzić więcej informacji na temat bezpieczeństwa stosowania leku.

Jak przechowywać Piramil Biso

Lek należy przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci. Nie stosować tego leku po upływie terminu ważności zamieszczonego na blistrze i tekturowym pudełku po 'EXP'. Termin ważności oznacza ostatni dzień podanego miesiąca. Nie przechowywać leku w temperaturze powyżej 30°C. Nie przechowywać w lodówce i nie zamrażać. Leków nie należy wyrzucać do kanalizacji ani domowych pojemników na odpadki. Należy zapytać farmaceutę, jak usunąć leki, których się już nie używa. Takie postępowanie pomoże chronić środowisko.

Zawartość opakowania i inne informacje

Co zawiera Piramil Biso

• Substancjami czynnymi leku są ramipryl i bisoprolol fumaran.
• Pozostałe składniki to: laktoza jednowodna, alkohol poliwinylowy, kroskarmeloza sodowa, sodu stearylofumaran, celuloza mikrokrystaliczna, wapnia wodorofosforan bezwodny, krospowidon typ A, krzemionka koloidalna bezwodna, magnezu stearynian.

Lek Piramil Biso i jego skład:

9

PL/H/0754/001-006/IB/003

Otoczka AquaPolish P yellow: hypromeloza, hydroksypropyloceluloza, triglicerydy kwasów tłuszczowych o średniej długości łańcucha, talk, tytanu dwutlenek (E 171), żelaza tlenek żółty (E 172).

Osłonka kapsułki: tytanu dwutlenek (E 171), żelatyna, żelaza tlenek czerwony (E 172) – [kapsułki o mocy 10 mg+10 mg, 10 mg+5 mg, 5 mg+5 mg, 5 mg+2,5 mg], żelaza tlenek żółty (E 172) - [kapsułki o mocy 10 mg+5 mg, 5 mg+5 mg, 5 mg+2,5 mg, 2,5 mg + 2,5 mg, 2,5 mg + 1,25 mg], żółcień chinolinowa (E 104) - [kapsułki o mocy 5 mg+2,5 mg, 2,5 mg + 2,5 mg, 2,5 mg + 1,25 mg].

Tusz: szelak, żelaza tlenek czarny (E 172), glikol propylenowy, amonowy wodorotlenek stężony, potasu wodorotlenek.

Opakowanie leku Piramil Biso:

Piramil Biso, 2,5 mg + 1,25 mg, kapsułki twarde

Kapsułka z żółtym wieczkiem z czarnym nadrukiem „2,5 mg” i białym korpusem z czarnym nadrukiem „1,25 mg”.

Zawartość kapsułki: ramipryl w postaci białego lub prawie białego proszku i bisoprololu fumaran w postaci jednej, żółtej, obustronnie wypukłej, powlekanej, okrągłej tabletki.

(kolejne opisy opakowań leku Piramil Biso)

Blistry z folii BOPA/Aluminium/PVC/Aluminium

Blistry i ulotka są umieszczone w tekturowym pudełku.

Kapsułki są dostępne w opakowaniach po 10, 30, 60 lub 100 kapsułek.

Kod: PL/H/0754/001-006/IB/003

Nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w obrocie.

Podmiot odpowiedzialny i wytwórca

Podmiot odpowiedzialny:
Sandoz GmbH
Biochemiestrasse 10
A-6250 Kundl, Austria

Wytwórca:
Adamed Pharma S.A.
Marszałka Józefa Piłsudskiego 5
95-200 Pabianice, Polska

Lek Pharmaceuticals d.d.
Verovškova 57
1526 Ljubljana, Słowenia

Ten lek jest dopuszczony do obrotu w krajach członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego pod następującymi nazwami:

• Polska
• Piramil Biso
• Niemcy
• Ramipril HEXAL plus Bisoprolol 2,5 mg/1,25 mg Hartkapseln
• Ramipril HEXAL plus Bisoprolol 2,5 mg/2,5 mg Hartkapseln
• Ramipril HEXAL plus Bisoprolol 5 mg/2,5 mg Hartkapseln
• Ramipril HEXAL plus Bisoprolol 5 mg/5 mg Hartkapseln
• Ramipril HEXAL plus Bisoprolol 10 mg/5 mg Hartkapseln
• Ramipril HEXAL plus Bisoprolol 10 mg/10 mg Hartkapseln
• Włochy
• Ramilolo

W celu uzyskania bardziej szczegółowych informacji o leku należy zwrócić się do miejscowego przedstawiciela podmiotu odpowiedzialnego:

Sandoz Polska Sp. z o.o.
ul. Domaniewska 50 C
02-672 Warszawa
tel. 22 209 70 00

Data ostatniej aktualizacji ulotki: 11/2023