ULOTKA DLA PACJENTA

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nulla felis ante, venenatis sit amet bibendum eget, suscipit nec purus. Sed lobortis vehicula libero, quis fermentum orci. Phasellus in erat vitae velit elementum pellentesque. Integer ut justo nec libero lobortis volutpat. In hac habitasse platea dictumst. Cras non odio tortor. Maecenas pulvinar erat ac venenatis scelerisque.

Aenean bibendum nec ligula at lobortis. Vivamus at odio a lectus pharetra ullamcorper vel in libero. Mauris auctor interdum nisl, nec molestie nisl varius non. Nulla facilisi. Sed eu ipsum vel dui semper tempus. Duis gravida, velit eget rhoncus malesuada, metus nunc facilisis ligula, eu tincidunt ex nunc vel mi.

Nullam et diam a eros accumsan egestas. Vestibulum ante ipsum primis in faucibus orci luctus et ultrices posuere cubilia Curae; Mauris ac semper mi. Suspendisse euismod massa sed sapien finibus consequat. In ac ultrices ligula. Quisque vel dictum dolor, id tristique elit. Vivamus vel libero neque.

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta

Enoxaparin sodium Ledraxen

Enoxaparin sodium Ledraxen, 2000 j.m. (20 mg)/0,2 mL, roztwór do wstrzykiwań w ampułko-strzykawce

Enoxaparin sodium Ledraxen, 4000 j.m. (40 mg)/0,4 mL, roztwór do wstrzykiwań w ampułko-strzykawce

Enoxaparin sodium Ledraxen, 6000 j.m. (60 mg)/0,6 mL, roztwór do wstrzykiwań w ampułko-strzykawce

Enoxaparin sodium Ledraxen, 8000 j.m. (80 mg)/0,8 mL, roztwór do wstrzykiwań w ampułko-strzykawce

Enoxaparin sodium Ledraxen, 10 000 j.m. (100 mg)/1 mL, roztwór do wstrzykiwań w ampułko-strzykawce

Enoksaparyna sodowa

Niniejszy produkt leczniczy będzie dodatkowo monitorowany. Umożliwi to szybkie zidentyfikowanie nowych informacji o bezpieczeństwie. Użytkownik leku też może w tym pomóc, zgłaszając wszelkie działania niepożądane, które wystąpiły po zastosowaniu leku. Aby dowiedzieć się, jak zgłaszać działania niepożądane – patrz punkt 4.

Spis treści ulotki

1. Co to jest lek Enoxaparin sodium Ledraxen i w jakim celu się go stosuje
2. Informacje ważne przed zastosowaniem leku Enoxaparin sodium Ledraxen
3. Jak stosować lek Enoxaparin sodium Ledraxen
4. Możliwe działania niepożądane
5. Jak przechowywać lek Enoxaparin sodium Ledraxen
6. Zawartość opakowania i inne informacje

Co to jest lek Enoxaparin sodium Ledraxen i w jakim celu się go stosuje

Lek Enoxaparin sodium Ledraxen zawiera substancję czynną o nazwie enoksaparyna sodowa. Należy ona do grupy leków zwanych heparynami drobnocząsteczkowymi lub HDCz.

Lek Enoxaparin sodium Ledraxen działa na dwa sposoby:

1. Zapobiega powiększaniu się istniejących zakrzepów krwi. Pomaga to organizmowi rozpuszczać istniejące zakrzepy krwi, dzięki czemu nie są już szkodliwe.
2. Zapobiega tworzeniu się nowych zakrzepów we krwi pacjenta.

Lek Enoxaparin sodium Ledraxen można stosować w:

• Leczeniu zakrzepów już występujących we krwi pacjenta.
• Zapobieganiu tworzenia się zakrzepów we krwi pacjenta w następujących przypadkach:
  • przed oraz po zabiegu chirurgicznym
  • w przebiegu krótkotrwałej choroby, gdy pacjent nie będzie w stanie poruszać się przez pewien czas

Zastosowanie leku Enoxaparin sodium Ledraxen

Oto kilka przykładów sytuacji, w których stosuje się lek Enoxaparin sodium Ledraxen:

1. U pacjentów, u których doszło do powstania zakrzepów w krążącej krwi z powodu choroby nowotworowej, w celu dalszego zapobiegania tworzenia się nowych zakrzepów

2. Zapobieganiu tworzenia się zakrzepów w niestabilnej dławicy piersiowej (gdy niewystarczająca ilość krwi jest dostarczana do mięśnia serca) lub po przebytym zawale serca

3. Zapobieganiu tworzenia się skrzepów w rurkach dializatora (używanego u osób z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek).

Informacje ważne przed zastosowaniem leku Enoxaparin sodium Ledraxen

Nie stosować leku Enoxaparin sodium Ledraxen jeśli:

• Pacjent ma uczulenie na:

  • Enoksaparynę sodową lub którykolwiek z pozostałych składników tego leku
  • Heparynę lub inne heparyny drobnocząsteczkowe, takie jak nadroparyna, tinzaparyna lub dalteparyna.

• Objawami reakcji uczuleniowej mogą być: wysypka, trudności w oddychaniu lub połykaniu, obrzęk twarzy, warg, języka, jamy ustnej, gardła lub oczu

Ostrzeżenia i środki ostrożności

Leku Enoxaparin sodium Ledraxen nie należy stosować zamiennie z innymi heparynami drobnocząsteczkowymi. Wynika to z faktu, iż nie są one dokładnie takie same, różnią się aktywnością oraz instrukcją stosowania.

Przed rozpoczęciem stosowania leku Enoxaparin sodium Ledraxen należy omówić to z lekarzem lub farmaceutą, jeśli:

• U pacjenta kiedykolwiek stwierdzono reakcję na heparynę, która spowodowała duży spadek liczby krwinek odpowiedzialnych za krzepnięcie krwi (płytek krwi)

• Pacjentowi wszczepiono zastawkę serca

Pacjent z problemami z kręgosłupem

Pacjent ma problemy z kręgosłupem lub przeszedł operację kręgosłupa.

Omówienie z lekarzem

Jeżeli którakolwiek z powyższych sytuacji dotyczy pacjenta lub pacjent ma wątpliwości, przed rozpoczęciem stosowania leku Enoxaparin sodium Ledraxen należy omówić to z lekarzem lub farmaceutą.

Zawartość sodu

Ten lek zawiera mniej niż 1 mmol (23 mg) sodu na dawkę, to znaczy lek uznaje się za „wolny od sodu”.

Badania i kontrola

Przed rozpoczęciem stosowania tego leku oraz okresowo podczas jego stosowania u pacjenta może być wykonywane badanie krwi; ma ono na celu sprawdzenie liczby krwinek płytkowych odpowiedzialnych za krzepnięcie krwi (tzw. płytek krwi) oraz stężenie potasu we krwi pacjenta.

Stosowanie u dzieci i młodzieży

Nie oceniano bezpieczeństwa stosowania ani skuteczności leku Enoxaparin sodium Ledraxen u dzieci i młodzieży.

Lek Enoxaparin sodium Ledraxen a inne leki

• warfaryna – lek stosowany w celu rozrzedzenia krwi
• aspiryna, klopidogrel lub inne leki stosowane w celu zapobiegania tworzenia się zakrzepów krwi
• wstrzyknięcia dekstranu – stosowanego jako preparat krwiozastępczy
• ibuprofen, diklofenak, ketorolak lub inne niesteroidowe leki przeciwzapalne
• prednizolon, deksametazon lub inne leki stosowane w leczeniu różnych schorzeń

Zabiegi chirurgiczne i leki znieczulające

Jeśli u pacjenta zaplanowano nakłucie lędźwiowe lub zabieg chirurgiczny w znieczuleniu zewnątrzoponowym lub podpajęczynówkowym, należy poinformować lekarza, że pacjent stosuje lek Enoxaparin sodium Ledraxen.

Ciąża i karmienie piersią

Jeśli pacjentka jest w ciąży lub karmi piersią, przypuszcza, że może być w ciąży lub gdy planuje mieć dziecko, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku.

Prowadzenie pojazdów i obsługiwanie maszyn

Lek Enoxaparin sodium Ledraxen nie wpływa na zdolność do prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.

Zaleca się, aby lekarz dokumentował nazwę handlową i numer serii stosowanego produktu leczniczego.

Jak stosować lek Enoxaparin sodium Ledraxen

Ten lek należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza lub farmaceuty. W razie wątpliwości należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty.

Przyjmowanie leku

• Zazwyczaj lek Enoxaparin sodium Ledraxen będzie podawany pacjentowi przez lekarza lub pielęgniarkę. Wynika to z faktu, iż wymaga on podawania we wstrzyknięciach.
• Lek Enoxaparin sodium Ledraxen zazwyczaj podaje się we wstrzyknięciach podskórnych.
• Lek Enoxaparin sodium Ledraxen może być podawany we wstrzyknięciu dożylnym po wystąpieniu określonych typów zawału serca lub po operacjach.
• Lek Enoxaparin sodium Ledraxen może być wprowadzany do rurki dializacyjnej odprowadzającej krew z organizmu (do tzw. linii tętniczej) na początku sesji dializy.
• Leku Enoxaparin sodium Ledraxen nie wolno podawać we wstrzyknięciu domięśniowym.

Ilość podawanego leku

• Lekarz podejmie decyzję w sprawie tego, jaką ilość leku Enoxaparin sodium Ledraxen powinien przyjmować pacjent. Ilość ta jest uzależniona od przyczyny stosowania leku.
• W przypadku chorób nerek pacjent może otrzymać mniejszą ilość leku Enoxaparin sodium Ledraxen.

1. Leczenie zakrzepów występujących we krwi pacjenta
• Zazwyczaj stosowana dawka wynosi 150 j.m. (1,5 mg) na każdy kilogram masy ciała raz na dobę lub 100 j.m. (1 mg) na każdy kilogram masy ciała dwa razy na dobę.
• Lekarz zdecyduje, jak długo pacjent powinien otrzymywać lek Enoxaparin sodium Ledraxen.
2. Zapobieganie tworzeniu się zakrzepów we krwi pacjenta w trakcie zabiegu chirurgicznego lub w okresie ograniczonych możliwości poruszania się z powodu choroby
• Dawka jest uzależniona od ryzyka powstawania zakrzepu u danego pacjenta. Pacjent będzie otrzymywał lek Enoxaparin sodium Ledraxen w dawce 2000 j.m. (20 mg) lub 4000 j.m. (40 mg) każdego dnia.
• W przypadku planowanego zabiegu chirurgicznego pierwsze wstrzyknięcie zazwyczaj wykonuje się 2 godziny lub 12 godzin przed zabiegiem.
• Jeżeli pacjent ma ograniczone możliwości poruszania się z powodu choroby, wówczas zazwyczaj otrzymuje on lek Enoxaparin sodium Ledraxen w dawce 4000 j.m. (40 mg) każdego dnia.
• Lekarz zdecyduje, jak długo pacjent powinien otrzymywać lek Enoxaparin sodium Ledraxen.
3. Zapobieganie tworzenia się zakrzepów u pacjentów z niestabilną dławicą piersiową lub po zawale mięśnia sercowego

Lek Enoxaparin sodium Ledraxen można stosować w dwóch różnych typach zawału serca. Podawana ilość leku Enoxaparin sodium Ledraxen będzie uzależniona od wieku pacjenta oraz od typu zawału serca, który wystąpił u pacjenta.

Zawał serca typu NSTEMI (zawał serca bez uniesienia odcinka ST):

• Zazwyczaj stosowana dawka leku to 100 j.m. (1 mg) na każdy kilogram masy ciała co 12 godzin.
• Zazwyczaj lekarz zaleci pacjentowi przyjmowanie również aspiryny (kwasu acetylosalicylowego).
• Lekarz zdecyduje, jak długo pacjent powinien otrzymywać lek Enoxaparin sodium Ledraxen.

Zawał serca typu STEMI (zawał serca z uniesieniem odcinka ST) u osób w wieku poniżej 75 lat:

• Początkowa dawka leku Enoxaparin sodium Ledraxen, wynosząca 3000 j.m. (30 mg) zostanie podana we wstrzyknięciu dożylnym.

Lek Enoxaparin sodium Ledraxen

Podawanie leku

Jednocześnie lek Enoxaparin sodium Ledraxen zostanie także podany we wstrzyknięciu podskórnym. Zazwyczaj stosowana dawka leku to 100 j.m. (1 mg) na każdy kilogram masy ciała co 12 godzin.

Zazwyczaj lekarz zaleci pacjentowi przyjmowanie również aspiryny (kwasu acetylosalicylowego).

Lekarz zdecyduje, jak długo pacjent powinien otrzymywać lek Enoxaparin sodium Ledraxen.

Zawał mięśnia sercowego typu STEMI u osób w wieku 75 lat lub starszych

Zazwyczaj stosowana dawka leku to 75 j.m. (0,75 mg) na każdy kilogram masy ciała co 12 godzin.

Maksymalna ilość leku Enoxaparin sodium Ledraxen w pierwszych dwóch dawkach wynosi 7500 j.m. (75 mg).

Lekarz zdecyduje, jak długo pacjent powinien otrzymywać lek Enoxaparin sodium Ledraxen.

Pacjenci poddawani zabiegowi przezskórnej interwencji wieńcowej (tzw. PCI)

W zależności od tego, kiedy podano ostatnią dawkę leku Enoxaparin sodium Ledraxen, lekarz może podjąć decyzję o podaniu dodatkowej dawki leku Enoxaparin sodium Ledraxen przed zabiegiem przezskórnej interwencji wieńcowej. Lek zostanie wówczas podany we wstrzyknięciu dożylnym.

Zapobieganie tworzeniu się skrzepów krwi w rurkach dializatora

Zazwyczaj stosowana dawka leku to 100 j.m. (1 mg) na każdy kilogram masy ciała.

Lek Enoxaparin sodium Ledraxen wstrzykuje się do rurki odprowadzającej krew z organizmu (do tzw. linii tętniczej) w chwili rozpoczęcia sesji dializy. Taka ilość zazwyczaj wystarcza na 4-godzinną sesję dializacyjną. Jednak w razie konieczności lekarz może podać pacjentowi dodatkową dawkę 50 j.m. do 100 j.m. (0,5 do 1 mg) na każdy kilogram masy ciała.

Samodzielne wykonanie wstrzyknięcia leku Enoxaparin sodium Ledraxen

Jeśli pacjent jest w stanie samodzielnie wykonać sobie wstrzyknięcie leku Enoxaparin sodium Ledraxen, lekarz lub pielęgniarka zademonstruje jak to zrobić. Nie należy próbować wykonywać sobie wstrzyknięcia, jeśli pacjent nie został przeszkolony jak to zrobić. W razie wątpliwości jak to zrobić, należy niezwłocznie zwrócić się do lekarza lub pielęgniarki.

Przed samodzielnym wstrzyknięciem leku Enoxaparin sodium Ledraxen

• Przygotować wszystkie potrzebne elementy: strzykawkę, gazik nasączony alkoholem lub mydło i wodę, i pojemnik na odpady medyczne.
• Sprawdzić termin ważności na opakowaniu. Nie używać leku po terminie ważności.
• Sprawdzić, czy strzykawka nie została uszkodzona i czy płyn jest przejrzysty. Jeśli nie, należy użyć kolejną strzykawkę.
• Upewnić się, jaka dawka ma zostać wstrzyknięta.
• Obejrzeć brzuch w celu sprawdzenia czy ostatnie wstrzyknięcie nie spowodowało zaczerwienienia, zmiany koloru skóry, obrzęku, sączenia lub czy nadal jest bolesne. Jeśli tak, należy zwrócić się do lekarza lub pielęgniarki.

Instrukcje dotyczące strzykawek bez systemu zabezpieczającego

Przygotowanie miejsca wstrzyknięcia: Przed wykonaniem wstrzyknięcia należy umyć ręce i osuszyć je. Użyć wacika do oczyszczenia (unikając pocierania) wybranego miejsca wstrzyknięcia. Do każdego wstrzyknięcia należy wybrać inną okolicę brzucha.

Zdjąć nasadkę ochronną z igły: Możliwe jest pojawienie się kropli na końcu igły. W takim przypadku kroplę należy usunąć przed wstrzyknięciem stukając w korpus strzykawki (z igłą skierowaną w dół).

Wykonać wstrzyknięcie:

Ampułko-strzykawka jest gotowa do natychmiastowego użycia. Wybrać miejsce po prawej lub lewej stronie brzucha. Powinno ono znajdować się w odległości co najmniej 5 cm od pępka i na zewnątrz w kierunku boku. Trzymać strzykawkę w taki sposób, aby igła była skierowana w dół (pionowo pod kątem 90°), w grubość fałdu skórnego powstałego z zaciśnięcia skóry między kciukiem a palcem wskazującym operatora. Fałd należy trzymać przez cały czas wstrzykiwania.

Natychmiast wyrzucić strzykawkę do odpowiedniego pojemnika.

Wszelkie niewykorzystane resztki produktu leczniczego lub jego odpady należy usunąć zgodnie z lokalnymi przepisami.

Instrukcje dotyczące strzykawek z systemem zabezpieczającym

Przygotowanie miejsca wstrzyknięcia:

Przed wykonaniem wstrzyknięcia należy umyć ręce i osuszyć je. Użyć wacika do oczyszczenia (unikając pocierania) wybranego miejsca wstrzyknięcia. Do każdego wstrzyknięcia należy wybrać inną okolicę brzucha.

Najpierw należy wygiąć blokadę w bok o mniej więcej 90 stopni.

Uwaga: nie zdejmować nasadki przed wygięciem blokady.

Zdjąć nasadkę ochronną z igły.

Możliwe jest pojawienie się kropli na końcu igły. W takim przypadku kroplę należy usunąć przed wstrzyknięciem stukając w korpus ampułko-strzykawki (z igłą skierowaną do dołu).

Procedura wstrzyknięcia:

Ampułko-strzykawka jest gotowa do natychmiastowego użycia. Wybrać miejsce po prawej lub lewej stronie brzucha. Powinno ono znajdować się w odległości co najmniej 5 cm od pępka i na zewnątrz w kierunku boku. Trzymać strzykawkę w taki sposób, aby igła była skierowana w dół (pionowo pod kątem 90°), w grubość fałdu skórnego powstałego z zaciśnięcia skóry między kciukiem a palcem wskazującym operatora. Fałd należy trzymać przez cały czas wstrzykiwania.

Zabezpieczenie blokady igły:

Przy pomocy jednej ręki umieścić blokadę na twardej, stabilnej powierzchni. Ważne: Nie używać palca do unieruchomienia igły w blokadzie. Następnie nacisnąć blokadę. Wyginać blokadę do momentu, kiedy igła słyszalnie wskoczy w część wykonaną z tworzywa sztucznego.

Natychmiast wyrzucić strzykawkę do odpowiedniego pojemnika.

Po wykonaniu wstrzyknięcia:

1. W celu uniknięcia zasinienia, nie należy pocierać miejsca wstrzyknięcia po jego wykonaniu.
2. Zużyta strzykawkę należy wyrzucić do pojemnika na odpady medyczne. Zamknąć pokrywę pojemnika i przechowywać go w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci. Jeśli pojemnik jest pełny, należy usunąć go zgodnie z zaleceniami lekarza lub farmaceuty.

Wszelkie niewykorzystane resztki produktu leczniczego lub jego odpady należy usunąć zgodnie z lokalnymi przepisami.

Zmiana leku przeciwzakrzepowego:

• Zmiana leku Enoxaparin sodium Ledraxen na leki rozrzedzające krew zwane antagonistami witaminy K (takie jak warfaryna) - lekarz zaleci pacjentowi badania krwi w celu oznaczenia współczynnika INR i poinformuje pacjenta, kiedy należy przerwać przyjmowanie leku Enoxaparin sodium Ledraxen.
• Zmiana leków rozrzedzających krew zwanych antagonistami witaminy K (takie jak warfaryna) na lek Enoxaparin sodium Ledraxen - należy odstawić lek zawierający antagonistę witaminy K. Lekarz zaleci pacjentowi badanie krwi w celu oznaczenia współczynnika INR i poinformuje pacjenta, kiedy należy rozpocząć przyjmowanie leku Enoxaparin sodium Ledraxen.
• Zmiana leku Enoxaparin sodium Ledraxen na bezpośrednie doustne leki przeciwzakrzepowe - należy przerwać przyjmowanie leku Enoxaparin sodium Ledraxen. Następnie należy rozpocząć przyjmowanie bezpośredniego doustnego leku przeciwzakrzepowego 0 do 2 godzin przed zaplanowanym czasem wykonania następnego wstrzyknięcia; a następnie należy normalnie kontynuować przyjmowanie leku.

Zmiana leczenia na Enoxaparin sodium Ledraxen

Zmiana leczenia bezpośrednim doustnym lekiem przeciwzakrzepowym na lek Enoxaparin sodium Ledraxen.

Należy przerwać przyjmowanie bezpośredniego doustnego leku przeciwzakrzepowego.

Leczenie lekiem Enoxaparin sodium Ledraxen można rozpocząć po upływie 12 godzin od przyjęcia ostatniej dawki bezpośredniego doustnego leku przeciwzakrzepowego.

Zastosowanie większej niż zalecana dawki

Jeżeli pacjent uzna, że zastosował zbyt dużą lub zbyt małą dawkę leku Enoxaparin sodium Ledraxen, należy niezwłocznie powiadomić o tym lekarza, farmaceutę lub pielęgniarkę.

W przypadku przypadkowego wstrzyknięcia lub połknięcia leku Enoxaparin sodium Ledraxen przez dziecko, należy natychmiast zgłosić się do szpitalnego oddziału ratunkowego.

Pominięcie zastosowania leku

W przypadku pominięcia dawki leku należy przyjąć ją możliwie jak najszybciej.

Nie należy stosować podwójnej dawki w celu uzupełnienia pominiętej dawki.

Prowadzenie dzienniczka pomaga w upewnieniu się, że dawka leku nie została pominięta.

Przerwanie stosowania leku

Ważne jest kontynuowanie wstrzyknięć leku Enoxaparin sodium Ledraxen do czasu aż lekarz zaleci przerwanie.

W przypadku przerwania leczenia może utworzyć się niebezpieczny zakrzep krwi.

Możliwe działania niepożądane

Lek może powodować działania niepożądane, które należy zgłosić lekarzowi.

Ciężkie działania niepożądane

Należy przerwać stosowanie leku i skonsultować się z lekarzem w przypadku wystąpienia ciężkiej reakcji alergicznej.

Krwawienia mogą być potencjalnie niebezpieczne, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem w razie pojawienia się jakichkolwiek objawów.

Objawy zakrzepicy

Należy skonsultować się z lekarzem jeśli wystąpią objawy zablokowania naczynia krwionośnego przez zakrzep krwi.

Działania niepożądane leku Enoxaparin sodium:

Objawy zatorowości płucnej:

Duszność, ból w klatce piersiowej, omdlenie lub odkrztuszanie krwi – są to objawy zatorowości płucnej.

Bolesna wysypka lub ciemnoczerwone plamy pod skórą:

Jeśli u pacjenta wystąpi bolesna wysypka lub ciemnoczerwone plamy pod skórą, które nie ustępują po uciśnięciu. Lekarz może zlecić badania krwi w celu oznaczenia liczby płytek krwi.

Inne działania niepożądane:

Bardzo często (mogą dotyczyć więcej niż 1 na 10 pacjentów):

• krwawienie;
• podwyższona aktywność enzymów wątrobowych.

Często (mogą dotyczyć do 1 na 10 pacjentów):

• większa niż zwykle skłonność do powstawania zasinień - może to być spowodowane zmniejszeniem liczby płytek krwi;
• różowe plamy na skórze - zmiany te są bardziej prawdopodobne w miejscach wykonywania wstrzyknięć leku Enoxaparin sodium Ledraxen;
• wysypka skórna (pokrzywka);
• swędząca, zaczerwieniona skóra;
• zasinienie lub ból w miejscu wstrzyknięcia;
• zmniejszona liczba krwinek czerwonych;
• zwiększona liczba płytek krwi;
• ból głowy.

Niezbyt często (mogą dotyczyć do 1 na 100 pacjentów):

• nagły nasilony ból głowy - może to być oznaka krwawienia do mózgu;
• uczucie tkliwości i obrzęku w żołądku - może to być oznaka krwawienia do żołądka;
• duże, czerwone zmiany skórne o nieregularnym kształcie, z pęcherzami lub bez pęcherzy;
• podrażnienie skóry (miejscowe podrażnienie);
• pacjent może zauważyć zażółcenie skóry lub oczu oraz ciemniejsze zabarwienie moczu - może to wskazywać na choroby wątroby.

Rzadko (mogą dotyczyć do 1 na 1000 pacjentów):

• ciężka reakcja alergiczna - objawy takiej reakcji mogą obejmować: wysypkę, trudności w połykaniu lub oddychaniu, obrzęk ust, twarzy, gardła lub języka;
• zwiększone stężenie potasu we krwi - jest to bardziej prawdopodobne u osób z chorobami nerek lub z cukrzycą; Lekarz może to sprawdzić, wykonując badanie krwi;
• podwyższona liczba eozynofili we krwi - lekarz może to sprawdzić, wykonując badanie krwi;
• wypadanie włosów;
• osteoporoza (stan, w którym kości są bardziej podatne na złamania) po długotrwałym stosowaniu leku;
• mrowienie, drętwienie i osłabienie mięśni (zwłaszcza w dolnej części ciała) po wykonaniu nakłucia lędźwiowego lub znieczulenia podpajęczynówkowego;
• utrata kontroli nad pęcherzem lub wypróżnieniami (stan, w którym pacjent nie jest w stanie kontrolować, kiedy ma udać się do toalety);
• stwardnienie lub guzek w miejscu wstrzyknięcia.

Zgłaszanie działań niepożądanych:

Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane niewymienione w tej ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi, farmaceucie lub pielęgniarce. Działania niepożądane można zgłaszać bezpośrednio do Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, Al. Jerozolimskie 181C, 02-222 Warszawa. Tel.: + 48 22 49 21 301, faks: + 48 22 49 21 309, strona internetowa: